Datum
1912
soort van object
Materialen
- minerale materialen > steen (Chauvigny-Trésor steen)
Techniek
Stijl
Realisme
symbolisme
Afmetingen
hoogte 260 cm
Identifier Urban
43901
Beschrijving
Het
beeld van de Wetenschappen is, net
als dat van de Letteren, een van de
twee allegorische figuren van Alphonse de Tombay die staan opgesteld in de
nissen van de linkerzijgevel van het gemeentehuis van Sint-Gillis. Ze
horen bij de beelden van de Schone
kunsten van Isidore De Rudder en de Wetenschap
van Charles Samuel, in de nissen van de hoofdgevel van de linkervleugel, en bij
de beelden van de Beeldhouwkunst en
de Schilderkunst van Paul Du Bois,
die de nissen in de rechterzijgevel innemen. Ze
illustreren het belang dat de ontwerpers van het gebouw aan deze thema’s hechtten. Volgens
hen ontwikkelde de steun aan de beoefening en de kennis van de wetenschap, de
schone kunsten en de letteren bij mensen de drang naar kennis en schoonheid,
die tot harmonie en welvaart leiden.
De twee beelden die De Tombay voorstelde
kregen heel wat kritiek te verduren, met name van de architect van het
gemeentehuis, Albert Dumont. In een rapport dd. 2 februari 1912 wond hij er geen
doekjes om: “Deze figuren zijn middelmatig. Diegene
die een jonge vrouw voorstelt kan echt niet door de beugel, ze is ronduit
banaal. De kunstenaar zal naar iets anders op zoek moeten. Misschien
kan de tweede figuur nog verbeterd worden. Ik
weet in elk geval niet wat deze beelden moeten voorstellen.” In
zijn rapport van 15 februari 1912 verwijst Louis Morichar, schepen van Openbaar
Onderwijs, naar het akkoord van de gemeenteraad van 13 februari van dat jaar om
de Tombay, na voorlegging van de schetsen, de beelden Letteren en Wetenschappen
te laten uitvoeren binnen de tijdspanne van één jaar en aan de prijs van 2500
francs per beeld, “exclusief de leveringskosten voor de steen”. Vier
dagen later, op 19 februari, ontving de Tombay een brief van het
gemeentebestuur die hem het ‘principeakkoord’ meldde inzake de uitvoering van
de beelden, rekening houdend met de geformuleerde kritiek (Gemeentearchief,
dossier II 170 en Verslag aan de Raad nr. 53).
De Tombay stelt de Wetenschappen als een jonge vrouw voor. Haar
hoofd wordt bedekt door een stuk mantel dat langs de rug en de benen naar
beneden loopt maar de hele buste en buik onbedekt laat. Ze
houdt in de rechterhand een potlood tegen de borst, terwijl ze met de
linkerhand een passer en een plooi van haar mantel vasthoudt, steunend op een
verticaal gehouden plank of paneel. Ze staart rustig en bedachtzaam de verte in, alsof ze
volledig in haar wetenschappelijke bespiegelingen opgaat. De
stof die haar hoofd bedekt, zou kunnen worden geïnterpreteerd als de grenzen
van de kennis die de wetenschappen constant proberen te verleggen. Het
gemeentehuis van Sint-Gillis bezit het oorspronkelijke bronskleurige gipsmodel
van dit werk.
Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium (AJ)
Bronnen
Gemeentelijk archief, dossier II 170 en rapport aan de Raad nr. 53. Informatie vriendelijk verstrekt door Pierre Dejemeppe, medewerker voor het erfgoed van de gemeente Sint-Gillis
DEJEMEPPE, P., De gevelbeelden van het stadhuis van Sint-Gillis, Sint-Gillis, 2019, nr 21.
Discussie