Sint-Clemenskerk
Geschiedenis van de instelling
De Sint-Clemenskerk van Watermaal-Bosvoorde is van bescheiden
formaat en heeft een basilicaal grondplan. Ze werd in de 12de eeuw gebouwd,
maar van dat oorspronkelijk gebouw zijn
alleen de toren en het schip bewaard. In de 15de eeuw werd de kerk immers
vergroot door de toevoeging van een gotisch transept en een gotisch koor, die
in 1871 weer gesloopt zouden worden om plaats te maken voor een groot koor en
transept in neoromaanse stijl.
Inhoud van de collectie
De restauratie- en inrichtingswerkzaamheden hebben het
oorspronkelijk uitzicht van het gebouw weliswaar sterk veranderd, maar nog
altijd herbergt het een fraai aantal roerende goederen uit de 17de en
18de eeuw: schilderijen, altaar, biechtstoelen en ander kerkmeubilair. In
het bijzonder zijn er een Heilige Drievuldigheid, toegeschreven aan het schildersatelier van
Artus Wolffort (1581-1641), en een preekgestoelte uit de eerste helft van de
16de eeuw, dat voorkomt op de kerkschattenlijst van het KIK. Deze kansel
blijkt immers op Brussels grondgebied het laatste voorbeeld van een reeks
16de-eeuwse preekstoelen die zijn opgebouwd uit een kuip met een aantal
versierde panelen op een voet, uitgerust met een klankbord en een rechte trap.
Van het exemplaar in Watermaal-Bosvoorde is alleen de kuip oorspronkelijk. Het
klankbord en de trap worden op zolder bewaard.
Een 14de-eeuws beeldhouwwerk dat de Maagd met het
Kind voorstelt, afkomstig uit de abdij van Hertoginnedal, werd in de jaren
1990 gestolen.
Het romantisch galerijorgel (Jos Stevens, 1903) en het moderne
orgel in het transept (Patrick Collon, 1978) zijn opgenomen in de
orgelinventaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Een aanzienlijke hoeveelheid oud en recenter archiefmateriaal
wordt bewaard op de zolder van de pastorie, die aan de kerk paalt. Het omvat
heel wat aspecten van het kerkelijk en parochiaal leven van de 15de tot de
20ste eeuw. Onder de oudste archiefstukken bevinden zich drie
15de-eeuwse perkamentrollen met de rekeningen van de Armentafel.
COEKELBERGHS, D., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Brabant. Kanton Etterbeek, Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Brussel, 1978, pp. 18-20.
L’église Saint-Clément de Watermael : une église séculaire, une paroisse millénaire, Les Feuilles Clémentines, Brussel, 1994, 167 p.
PAULI, H., Saint-Clément : l’église de Watermael et son environnement, H. Pauli, Brussel, 1985, 151 p.
VAN DAMME, L., DELMOITIE, J. WOUTERS, G., en al., L’église Saint-Clément à Watermael, s.n., Brussel, 1967.
Colofon
Instelling
die voor de collectie verantwoordelijk is: Kerkfabriek
van de Kerk Sint-Clemens
De collectie die op de site van
het Gewest voorgesteld wordt, is in hoofdzaak het resultaat van een
samenwerking tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest(Urban.brussels) en het
Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK)
Herkomst van de foto's : Bij elke foto hoort een legende en een copyright dat de verantwoordelijke instelling of de auteur vermeldt. Met betrekking tot de collectie van de kerk werd in 2019 op initiatief van het Urban een specifieke foto-opdracht uitgevoerd door het KIK, waaraan de fotograaf Barbara Felgenhauer meegewerkt heeft.
Creatie, onderzoek en redactie van de inventarisfiches : Alle fiches van de collectie van de kerk werden gecreëerd door Constantin Pion (KIK) en Adrien Dominique (KIK / URBAN), evenals door andere KIK-medewerkers.
Vertaling : Erik Tack
Nalezing: Koen Raeymaekers
Dankwoord: Guy Dierickx en Claude Devoet
(kerkfabriek).
Praktische info
Ottervangerstraat
Op monument.heritage.brussels
Vinden Sint-Clemenskerk op
het inventaris van het bouwkundig erfgoed.