Locatie

Datum

Tussen 1860 en 1880

Techniek

Tentoonstelling

Overzicht Uitzonderlijke gaaskant - Kantkamer, Musée Mode & Dentelle, Bruxelles, 05 november 2025 — 11 januari 2026

Vervaardigingplaats

Brussel

Afmetingen

hoogte 185 cm — wijdte 181 cm

Inventaris nummer

D2025.20.01

Identifier Urban

105821
lees meer

Beschrijving

Veil?, 1860-1890
katoen
naaldkant, gaazkant

Dit indrukwekkende stuk meet bijna twee bij twee meter en is volledig vervaardigd in gaaskant.

Deze naaldkant werd ontwikkeld door grote manufacturen die de kantwerken lieten maken in ateliers in en rond Brussel. Vervolgens verkochten ze deze kantwerken in hun verkooppunten in Brussel of Parijs. Deze katoenen kant, volledig met de hand vervaardigd in naaldkant, grond en motieven, dankt zijn naam aan de fijne tralies - het gaas - die delicate bloemmotieven verbinden. De gaaskant werd voor het eerst genoemd in het verslag van de wereldtentoonstelling van 1851 in Londen. Dankzij deze kanttechniek was een zeer realistische weergave mogelijk van de naturalistische decoratieve bloemtekeningen die toen in de mode waren: door de verscheidenheid aan steken en de vaardigheid van de kantwerksters in de uitvoering ervan konden de nuances en de contrasten goed worden weergegeven. Tegelijk bleef de kant licht door het gebruik van de lichte en luchtige grond, gemaakt met een eenvoudige naaldkantlus. Deze fijne grond werd vervaardigd door middel van opeenvolgende rijen met een enkele draad, waarbij elke rij werd verbonden met de vorige. Verwijzend naar de tekening, veelal bestaand uit rozen met overlappende bloemblaadjes, noemt men deze grond ook wel point de rose.

De zeer evenwichtig ingedeelde vierkante tekening met licht afgeronde hoeken toont in het midden een weelderige versiering van natuurgetrouwe takjes met bloemen en blaadjes. We zien grote, generfde kastanjebladeren tussen dahlia's en een strooipatroon van bloemen, een slinger van wijnbladeren en druiventrossen die een groot boeket van bloeiende pioenen en hun blaadjes ondersteunen, rozen, vingerhoedskruid, campanula's en hortensia's, met aan weerszijden slingers van vallend gebladerte, klokjes en bloemstukken. Deze compositie wordt herhaald in elk van de hoeken, met boeketten in grote druppelvormige medaillons in dezelfde decoratieve stijl. Elke rand is versierd met drie medaillons met telkens dezelfde motieven. Tot slot wordt het hele stuk omlijst door een brede, drukke rand met dezelfde kastanjebladeren, dahlia’s en andere hortensia’s.

De gaaskant is een zeer kostbare kanttechniek. Om die reden worden er voornamelijk prestigieuze stukken mee versierd. Een stuk van deze afmetingen werd of in opdracht gemaakt of om de vaardigheid van de manufactuur te tonen, als een reclamebord, voornamelijk op de vele internationale beurzen en tentoonstellingen in die tijd. 

Bronnen

 Gauthier C., "Uitzonderlijke gaaskant”, Overzicht, bezoekergids, Mode & Kant Museum, Brussel, 2025

Colofon

Discussie