De Onze-Lieve-Vrouw ten Zavelkerk in 1686 gezien vanaf het toenmalige kerkhof (vandaag de Kleine Zavel)
Romain De Hooghe
Locatie
Datum
soort van object
Geheel
Techniek
Opschriften
"Quis, quid ibi in Personis, seu in Rebus principem Magnificentiae Titulum non promeruit? Excellebant simul omnes et omnia." (onderaan in het midden)
"4." (onderaan links)
Afmetingen
hoogte 48 cm — wijdte 57 cm (binnenkant van de passe-partout)
Inventaris nummer
Identifier Urban
Beschrijving
In 1686 vierde Brussel feest. Buda, de hoofdstad van Hongarije, was namelijk door de Rooms-Duitse keizer Leopold I heroverd op de Ottomanen. Ter gelegenheid van die festiviteiten ontwierp en etste Romeyn de Hooghe een album met negen prenten die die vreugde uitbeeldden, waarvan ook de tekening te zien op deze prent deel uitmaakte, zoals te zien aan de nummering linksonder op de prent. Deze prent is overigens een ingekleurde versie van een oorspronkelijke zwart-wit ets, zoals degene bewaard in het Rijksmuseum in Nederland. De reeks biedt een inkijk in de sfeer die in Brussel hing in 1686. De prenten passen in een politiek kader, zo stelt Van Waelderen, en specifiek de prenten gerelateerd aan de Zavel zijn te linken aan de Brusselse adellijke familie Thurn en Taxis, die de festiviteiten mee financierden.
In de 17de eeuw was de Zavel uitgegroeid tot een aristocratische wijk waar geregeld feestelijkheden georganiseerd werden. Dit beeld toont een massa mensen rondom de Onze-Lieve-Vrouw ten Zavelkerk in 1686, waarbij het feestgedruis de ruimte als het ware lijkt op te vullen. De inname van Buda wordt hier door mensen uit dat publiek geëvoceerd. Centraal staat een soort toren die Buda voorstelt en waarop nagespeelde Ottomanen zich proberen te verdedigen. De zon er bovenop symboliseert die overwinning van het christendom, met een gelijkzijdige driehoek die de Heilige Drievuldigheid representeert. Bovendien beeldde de Hooghe ook een fontein af, iets voor de toren. Die fontein is een verwijzing naar de Habsburgers, met Karel II afgebeeld te paard, zijn vijanden op hun knieën gedwongen naast zich. De prent bevat met andere woorden heel wat politieke en/of symbolische verwijzingen.
Bronnen
BÉRENGER, Jean, “Le siège de Bude de 1686”, Dix-septième Siècle, 2005/4 (229), 591-611, paragraphe 1-4.
BOELENS-SINTZOFF, Françoise (ed.), De Onze-Lieve-Vrouw ten Zavelkerk, Brussel: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting. Directie Monumenten en Landschappen, 2004, 39, 49.
VAN WAELDEREN, Dirk, “Feest in Brussel na de inname van de stad Buda in 1686. De analyse van een politiek prentenverhaal van Romeyn de Hooghe”, De Achttiende Eeuw, 2013 (45), 111-141, 114-126.
Discussie