Dagen van zand

Dagen van zand is een stripboek van de Nederlandse auteur Aimée de Jongh, verschenen in 2021. De jonge fotograaf John Clark meldt zich in 1937 aan bij de Amerikaanse Farm Security Administration. Hij wordt naar de Dust Bowl gestuurd om het leven in die regio te documenteren. Hij ontdekt er een verwoest landschap en bewoners die hard zijn getroffen door de crisis. Terwijl hij langs verschillende dorpen trekt, stelt hij zich vragen over zijn rol en zijn praktijk als fotograaf die geconfronteerd wordt met de ellende van anderen.

De Dust Bowl ligt in het midden van de Verenigde Staten, tussen Oklahoma, Kansas, New Mexico, Colorado en Texas. Het is een enorm gebied waar een periode van droogte in combinatie met intensieve landbouw een ecologische ramp heeft veroorzaakt. Landbouwpraktijken hadden de bodem verzwakt en de grond veranderde in stof. Er ontstonden enorme zandstormen die landbouw onmogelijk maakten en die de machines, huizen en longen van de bewoners aantasten… Er was ook een plaag van hazen en sprinkhanen. De ecologische en sociale crisis was verschrikkelijk, en ze bleef een decennium duren.

De Farm Security Administration (FSA) werd in 1937 opgericht om boeren en veehouders te helpen die sinds 1929 de gevolgen droegen van de Grote Depressie. Om haar inspanningen doelgerichter te maken, stuurde de FSA fotografen naar verschillende regio’s van de Verenigde Staten, waaronder de Dust Bowl. De reportages werden op grote schaal verspreid door tijdschriften om “Amerika te tonen aan de Amerikanen”, in de woorden van FSA-directeur Roy E. Stryker.

Eén foto uit deze archieven ging de wereld rond. Migrant Women toont Florence Owens Thompson, een 32-jarige vrouw die gedwongen was om te vluchten met haar zeven kinderen, waarvan er drie met haar op de foto staan.

Nadat miljoenen mensen de regio hadden verlaten, zorgde de terugkeer van de regenval er in 1939 voor dat er een einde kwam aan de Dust Bowl. Tegenwoordig worden landbouwtechnieken gebruikt die voorkomen dat stof opstuift. Er bestaat echter nog altijd een risico op een nieuwe Dust Bowl als gevolg van klimaatverandering en droogte.

Aimée de Jongh was schilder en illustrator voordat ze in 2014 strips begon te maken in de vorm van een humoristische serie genaamd Coloc’s. Voor Dagen van zand liet ze zich inspireren door het boek Honorer la fureur (2019) van Rodolphe Barry, dat beschrijft hoe twee New Yorkers naar Alabama gaan om een reportage te maken over landbouwers in de jaren dertig. Ze vond ook inspiratie bij Junji Ito, auteur van horrormanga’s. Na uitgebreid onderzoek reisde Aimée de Jongh naar de Verenigde Staten. “Ik ontmoette afstammelingen van families die de Dust Bowl hadden meegemaakt en de storm moesten ontvluchten. Nu wonen ze in Californië. Ik kon hen om allerlei verduidelijkingen vragen”, verklaarde ze in een interview in 2021 [1]. Aimée de Jongh verwerkte een aantal elementen uit de omgeving in haar muurschildering: we zien de Japanse toren in Laken en de Sint-Niklaaskerk in Neder-Over-Heembeek. Dit is de eerste muurschildering in Neder-Over-Heembeek, in een Nederlandstalige school.

[1] https://www.bdgest.com/news-1504-BD-L-objectif-dans-la-poussiere.html

Scenarioschrijver: Aimée de Jongh (1988-)

Tekenaar: Aimée de Jongh (1988-)

Uitgeverij: Dargaud

Dagen van zand werd gecreëerd in het jaar: 2021

Originele creatie door Aimée de Jongh