Haaien

Rachel Margarita van Dantzig werd in 1878 geboren in Rotterdam (Nederland). Ze is een nicht van David van Buuren via zijn moeder, die de zus is van Rachels vader. Opgeleid aan de Rotterdamse Academie voor Schone Kunsten, studeerde ze vervolgens bij Charles van der Stappen in Brussel en aan de Academie Colarossi in Parijs. Ze was ruim vijftien jaar actief in Nederland en vestigde zich in 1918 definitief in Brussel. De beeldhouwster kwam uit een joods gezin en ontsnapte aan de nazi-gewelddadigheden, maar haar familie werd zwaar getroffen. Zo stierf haar zus Margaretha, violiste, in 1943 in Sobibor. Rachel van Dantzig stierf in 1949 in Oudergem, waar ze begraven ligt naast haar partner van vele jaren, de schilderes en zangeres Alice Plato.

Getalenteerd beeldhouwster en medailleontwerpster, zeer gewaardeerd om haar krachtige en gedurfde creaties, waarbij ze reliëfs en holtes gebruikt om beweging te creëren en haar personages een soort innerlijk leven te geven. De originaliteit van haar elegante werk leverde haar al vroeg erkenning op van critici, talrijke prijzen en een regelmatige deelname aan belangrijke tentoonstellingen in Nederland, België en elders.

Het Museum van Buuren bezit drie kunstwerken van Rachel van Dantzig, waaronder deze Squalers – ongetwijfeld een verbastering van de naam scalare (Pterophyllum scalare), een zoetwatervissoort afkomstig uit Zuid-Amerika die zeer geliefd is in aquaria. Dit is een van de favoriete onderwerpen van de beeldhouwster, die een voorliefde heeft voor het afbeelden van dieren zoals apen, vogels, eekhoorns en vissen.

Het kunstwerk in brons, gegoten volgens de verlorenwasmethode, is niet gedateerd, maar het thema van vissen, met name scalaria's, dat ook op andere decoratieve voorwerpen zoals vazen, lampen enz. terug te vinden is, komt sinds minstens de jaren 1920 regelmatig voor in het oeuvre van de beeldhouwster. Een recensie gepubliceerd in Le Vingtième Siècle in 1938, geeft een vrij interessante beschrijving: "… des groupes de poissons s’échelonnant dans l’espace, sur des plans différents, tels qu’on les voit derrière la vitre de l’aquarium. " [... groepen vissen die zich in de ruimte uitstrekken, op verschillende niveaus, zoals men ze achter het glas van het aquarium ziet.] En inderdaad, de enscenering van de boven elkaar geplaatste vissen doet denken aan een aquarium, terwijl de keuze voor een afgeknot cirkelvormig kader de gevangenschap van de bewoners een zekere intieme sfeer geeft, waaraan ze echter met een slag van hun vinnen lijken te kunnen ontsnappen.