Koning Albert I

Jacques Madyol, zoon van de schilder Adrien Jean Madyol (1845-1892), studeerde van 1893 tot 1897 aan de Brusselse Academie voor Schone Kunsten. Hij was een van de oprichters van de kring Le Labeur, een kunstenaarsvereniging die van 1898 tot 1907 in Brussel actief was. Aan het begin van de 20e eeuw deelde hij een atelier met Ferdinand Schirren (1872-1944). Als luministisch schilder, trouw aan de figuratieve traditie, schilderde hij zijn impressies in talrijke zuiderse landschappen, maar ook in intieme taferelen. Jacques Madyol was ook een goed portrettist. Het bekendste van zijn portretten is het Portret van koning Albert I. Het schilderij werd besteld bij Jacques Madyol in 1927. Een exemplaar werd door het Belgische parlement geschonken aan het Braziliaanse parlement, waar het wordt bewaard, ter herinnering aan het bezoek van de Belgische vorsten aan Brazilië zeven jaar eerder en de goede betrekkingen tussen beide naties. Een tweede versie wordt sinds 1960 bewaard in de docentenkamer “Ernest Wiener” van de Koninklijke Militaire School in Brussel. Samen met zijn tegenhanger, het portret van koningin Elisabeth (140 x 92 cm, inv. 633 & 634), eveneens geschilderd in 1927, sierde het aanvankelijk de gedenkplaat van de veldtochten van verschillende Belgische legerkorpsen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bij de wapenschouw ter gelegenheid van de overhandiging van een vaandel aan de Militaire School op 4 juli 1927, bewonderde koning Albert de nieuwe portretten van het koninklijke paar in de mess van de Applicatieschool in aanwezigheid van de schilder. Een derde versie van het portret van koning Albert I ten slotte wordt bewaard in het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis in Brussel.

Het Schaarbeekse schilderij is de geschilderde schets van deze verschillende versies. De koning is afgebeeld in militair kostuum, staande in de duinen van de Noordzee, de wind trotserend, als een soort metafoor voor zijn verzetsstrijd tegen de Duitse invasie van 1914 tot 1918. Jacques Madyol liet zich inspireren door het beroemde portret van de koning dat Richard N. Speaigh in september 1917 fotografeerde. In zijn schets toont de schilder een echte artistieke gevoeligheid. Hij weet het penseel met subtiliteit en finesse te hanteren om de tragiek en de heroïek van de rol van Albert I aan het front te benadrukken, die hem de titel van “koning-soldaat” of “koning-ridder” opleverde.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2022