Locatie
Datum
Tussen 1700 en 1725
soort van object
Materialen
Tentoonstelling
Zomer van de kant #1. Benedictiesluiers in Brusselse kant, 22 juni 2018 — 30 september 2018
Espace permanent "Dentelles", 01 januari 2004 — 01 januari 2016
Afmetingen
hoogte 97 cm — lengte 83.5 cm — wijdte 97 cm (Vlak )
Inventaris nummer
D1976.71.01
Identifier Urban
41533
Beschrijving
Zegeningsdoek, Kerkwijding, 1ste kwart van de 18de eeuw
Linnen, Brusselse kant, kloskant in delen
Deze kantwerken worden beschouwd als de beste vertegenwoordigers van Brussel omdat alle typische kenmerken van Brussels kantwerk erin aanwezig zijn: de kloskant in delen, de drochelgrond en de fijne reliëfboordjes.
Deze zegeningsdoeken zijn eerder zeldzaam en in museumverzamelingen worden zij meestal aangeduid als “Benedictievelum”. Op wereldvlak zijn er nog zo’n 20-tal van deze doeken bewaard die allemaal ongeveer dezelfde afmetingen hebben en allemaal dateren van 1700 tot 1750. Kwalitatief zijn ze zeer hoogstaand, ze hebben dezelfde achtergrond en hun iconografie is vergelijkbaar. Omdat deze mooie kantwerken nergens zijn beschadigd veronderstellen we dat ze weinig werden gebruikt of dat ze misschien enkel dienden om mee te pronken.Het centrale tafereel bestaat uit een baldakijn bekroond met het Christusmonogram dat wordt omringd door vier zuilen. Twee engeltjes houden het gordijn open en dragen vlaggen in de hand. Links zien we Maria die een kroon op het hoofd heeft en zich omdraait naar een engel die haar een rokend wierookvat aangeeft; de Christusfiguur rechts draagt een doornenkroon en in de hand iets wat lijkt op een palmtak. Hij draait zich naar een engel die waarschijnlijk een wijwatervat met een ceder- of hysopkwast aanreikt. Deze scène werd geïdentificeerd als de wijding van het Heiligdom van de O.L.V.-kerk van Laken, momenteel verdwenen.
De O.L.V.-kerk van Laken en de nabij gelegen kapel van Sint-Anna waren pelgrimsoorden die gedurende heel de Middeleeuwen en tijdens het Ancien Regime beroemd waren. Ontelbare mirakels zijn aan deze plaatsen toegeschreven. Het Mariabeeld stond erom bekend dat zij vruchtbaarheidsproblemen kon oplossen. De Mariaverering was er heel belangrijk mede door het feit dat ook de aartshertogin Isabella er ging bidden.Let even op de fijne uitvoering van het kloswerk bij het uitwerken van de kleding en in de weergave van de betegelde vloer. Verschillende elementen in het decor zijn op een symmetrische manier weer gegeven. De twee trompet blazende engelen in de bovenhoeken omkaderen het centrale tafereel samen met de twee trommelende op wolken gezeten engelen onderaan op de sluier. De middelste scène wordt omkaderd door palmbomen, sinaasappelbomen en bloeiende bladertakken die met hun fijne ranke silhouetten de compositie ordenen en aldus onze aandacht trekken.
Bronnen
Gauthier C. en Cooreman R., Benedictiesluiers in Brusselse Kant, bezoekergids van de tentoonstelling in de Kantkamer van 23.06.2018 tot 30.09.2018, Mode & Kant Museum, Brussel, 2018.
Discussie