Brand in het herenhuis van Nassau (1701)

Deze prent toont het Hof van Nassau dat op 24 november 1701 in lichterlaaie stond. De Brusselaars hadden daarentegen wel een redmiddel: de brandspuit. In 1701 was dat een relatief nieuwe uitvinding, maar wel een die een ramp kon voorkomen. De brand kon namelijk redelijk snel geblust worden. Deze prent bevat net onder het beeld van de brand een tekst in versvorm, die luidt als volgt:

T’hof van Orange is in Brandt  
Riepmen tot Brussel t’allen kant           
De Gulde-broers waeren te been          
In t’Jaer seventien hondert een .I.

Smidder nacht was het groot getier      
Alst selve was geraeckt in’t vier
Den Gouverneur en Magistraet
Quamen daer oock al met-ter daedt

De Gemynte en Cloosterlien     
Heeft men met Brantspuyten gesien      
Men brocht Water van alle kant
Om doen te spuyten in den Brandt

Met de Groote maer de klyn     
Droech men boven waer ’t moest syn    
Daer heeftmen deur en dack besproeyt 
En den Brandt daer uyt geroeyt

Het ander gebouw geen schad en lydt   
De klyn Brantspuyt dat bevrydt 
Soo den Brant nu was gedaen   
Is ider soet naer huys gegaen.

De tekst verhaalt over wat er precies gebeurd was en hoe de vlammen met de brandspuiten bedwongen konden worden. Bovendien worden elementen uit de tekst aan de hand van cijfers verbonden met elementen in het beeld zelf. Personages worden geïdentificeerd, maar ook materieel krijgt zo een omschrijving. Dat staat in verband met het onderste deel van de prent. Daarop beeldde Augustinus Coppens allerlei situaties af waarin zulke brandspuiten van pas kwamen: niet alleen in geval van brand, maar ook om bijvoorbeeld akkers te besproeien. Deze prent was met andere woorden een vorm van reclame voor het aanprijzen van dit nieuwe product.

Het Paleis zelf werd aanvankelijk opgetrokken door de edelman Willem van Duvenvoorde in 1344 en kwam later in het bezit van de Nassaus in 1404. Die familie behoorde in de 15^de en 16^de eeuw tot de hoogste hofadel en had sindsdien dus ook een verblijf in Brussel. Het gebouw werd in de 15^de eeuw echter met de grond gelijk gemaakt om er een nieuw paleis op te trekken. Rond 1480 begonnen de werken van een grote renovatie en uitbreiding van het Hof, dat veel bekendheid verwierf door haar zeer mooie gebouwen en tuinen.  In 1624 viel het Hof ten prooi aan een brand en ging deels in vlammen op, want blussen was in de buurt van de Coudenberg steeds een hachelijke situatie wegens watertekort in de bovenstad. In 1701 werd het paleis nogmaals geteisterd door een brand, maar deze keer dus met een gunstigere afloop.