Locatie

Broodhuis, Reserves

Datum

Tussen 1603 en 1652

soort van object

Techniek

Opschriften

"Curia Brabantiae, in celebri et populosa Urbe Bruxellis." (bovenaan in het midden)
"J. v. Velde fecit" (onderaan links)
"Visscher excudit." (onderaan rechts)
"Die Warande" (onderaan in het midden)
"A. Het KoningsHoff. B. Die Capelle. C. De Zael. D. 't Hoff van Nassouwen. E. 't Hoff van C. de Fointes. F. 't Hoff vanden H. van Aerschot. G. Kouwenberg kercke. H. Het Kaets-spel. I. Het Steeck-spel. K. Den Dool-hoff." (onderaan)

Afmetingen

hoogte 48 cm — wijdte 57 cm
hoogte 66 cm — wijdte 76 cm (ingelijst)

Inventaris nummer

M.X.335

Identifier Urban

54603
lees meer

Beschrijving

Deze gravure van de hand van Claes Jansz. Visscher is gebaseerd op een tekening van Jan Van de Velde. Van deze prent bestaan verschillende versies, gemaakt door verschillende kunstenaars en uitgegeven door verschillende uitgevers. Vermoedelijk werden al deze prenten gemaakt naar het schilderij van Lucas Gassel uit de collectie van het Museum van de Stad Brussel (inv. K.1941.1). Op deze versie werden de belangrijkste gebouwen van het paleis geannoteerd. 

Hoewel deze gravure gemaakt werd in de 17de eeuw, beeldt ze het Coudenbergpaleis rond 1540 af. Zo is te zien dat de kapel nog in opbouw is en dus een voorlopig dak heeft. Ze lag in het verlengde van de Grote Zaal, de Aula Magna, en was gelegen daar waar de kapel van hertogin Johanna van Brabant stond. Op de linkerzijde van de prent is ook een galerij te zien die voltooid werd in 1537. De funderingen van de eerste stadsomwalling werden in de constructie daarvan gerecupereerd. Op het eerste verdiep kon de hertogelijke familie privé-feesten organiseren.

Deze prent toont niet enkel architectuur, maar beeldt op de voorgrond ook spelen af, een steekspel en een kaatsspel, terwijl links ook de ingang van een doolhof (oorspronkelijk een boomgaard) zichtbaar is. Het domein tussen het paleis en de Warande had namelijk een kaatsbaan en werd in de 16de eeuw ook gebruikt om ridderspelen en -feesten te laten doorgaan. Op de prent zijn de ruiters bijvoorbeeld getooid in harnas met weelderige helmbossen. Bovendien is helemaal op de voorgrond duidelijk dat de Warande als bos gebruikt werd, door de twee herten die er naast de muur op de grond gelegen zijn. Vooral damherten struinden rond in het park dat al recreatiebos dienst deed.

Bronnen

ANZELEWSKY, F., À propos de la topographie du parc de Bruxeles et du quai de l'Escaut à Anvers de Dürer. In : MRBAB/KMSKB, Bruxelles, VI, 2, 1957.

ANAGNOSTOPOULOS, Pierre en HOUSSIAU, Jean, Het voormalige Coudenbergpaleis (Brussel, stad van kunst en geschiedenis, 42), Brussel: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 2006, p. 24, 27.

DICKSTEIN-BERNARD, Claire, Le Palais du Coudenberg à Bruxelles, Mardaga, 2014, p.97.

DEMETER, Stéphan, Le palais du Coudenberg à Bruxelles, Mardaga, 2014, p.106.

DE KEYSER Tine en VERSTAPPEN Michiel, "De prentencollectie van het Museum van de Stad Brussel methodologisch benaderd : een reis door de geschiedenis én de stad Brussel", in: Brusselse Cahiers, tijdschrift voor stadsgeschiedenis, LIV, 2023/1, pp. 293-320.

HEYMANS, Vincent (ed.),  Het Coudenbergpaleis te Brussel, Kortrijk: Uitgeverij Snoeck, 2017, p. 97, 106.

Colofon

Discussie