Locatie

Broodhuis, Tentoongesteld

Datum

Tussen 1515 en 1536

soort van object

Materialen

Afmetingen

hoogte 82.5 cm — lengte 77 cm — wijdte 78 cm — diepte 39.5 cm — gewicht 400 kg

Inventaris nummer

H.2013.1

Identifier Urban

65787
lees meer

Beschrijving

Deze kleine granietsteen (arduin) vormt een halve boog van één van de vensters op de tweede verdieping van het voormalige Broodhuis (1515-1536). De steen draagt een merkteken dat overeenkomt met dat van de steenhouwersfamilie Nopere die in de 16e eeuw in de Henegouwse steengroeven werkzaam was. Een soortgelijk merkteken is te zien op een blok arduin uit het Erasmushuis in Anderlecht (16e eeuw). 

Na onderzoek van dit voorwerp en de overeenkomstige delen van het huidige Broodhuis blijkt dat de 19e-eeuwse restaurateurs het oorspronkelijke model wat afmetingen, vorm en de aard van het materiaal betreft getrouw hebben gereproduceerd. Kenmerkend voor de werkwijze van de toenmalige restaurateurs, is de toevoeging van een gestileerd koolblad in de hoeken van de drielobbige motieven die de boog vormen. Daardoor is de replica gotischer dan het origineel. 

Toen de stad Brussel het Broodhuis in 1860 verwierf, werd besloten de restauratie ervan toe te vertrouwen aan Pierre-Victor Jamaer, als architect verantwoordelijk voor de meeste restauratiewerken aan de monumenten van de stad in de tweede helft van de 19e eeuw (onder meer het stadhuis en de gevels van de huizen op de Grote Markt). De ingreep behelste het opknappen van het Broodhuis dat tussen 1515 en 1536 werd gebouwd naar een ontwerp van de architecten Antoine Keldermans, Louis Van Bodeghem en Henri Van Pede. 

Onderzoek van het metselwerk vóór de werkzaamheden bracht een aantal structurele problemen aan het licht. In 1873 werd besloten het gebouw op identieke wijze te herbouwen. De sloop ging in 1875 van start en duurde tot 1877. Een groot aantal stenen van het oude gebouw werden zorgvuldig verwijderd. De stad wilde ze onderbrengen in het "Musée d’Armures, d’Antiquités et d’Ethnologie", het latere Museum Kunst & Geschiedenis. De instelling weigerde ze in bewaring te nemen, met het argument dat de reconstructie strikt identiek was en dat het nutteloos was iets te bewaren dat perfect zou worden gekopieerd. Na deze weigering werden de stenen (gedeeltelijk) opgeslagen in de depots van de stad. Een travee van het Broodhuis werd in het gebouw van de Academie voor Schone Kunsten gereconstrueerd maar in de jaren 1970 afgebroken.


Bronnen

Analyse 2013 door Quentin Demeure van de cel Historisch Erfgoed van de Stad Brussel (2013)
Colofon

Discussie