Fontein Anspach - Groot bassin (SB)
Godefroid Devreese
Julien Dillens
Paul Devigne
Georges Houtstont
Datum
soort van object
Materialen
- minerale materialen > steen > blauwe hardsteen (fontein)
Opschriften
"Face arrière : INAUGURÉ LE 22 AOUT 1897 ARCHITECTE : E. JANLET STATUAIRES : P. DE VIGNE, J. DILLENS, G. DE VREESE, P. BRAECKE SCULPTURE ORNEMENTALE : G. HOUTSTONT" (achterzijde)
"Face de gauche : ORGANISATION DE L’ÉPARGNE SCOLAIRE 1868 INSTITUTION DES COMITÉS SCOLAIRES 1874 CRÉATION DU QUARTIER DE N-D AUX NEIGES 1874" (linkerzijde)
"Face de droite : EPIDÉMIE CHOLÉRIQUE 1866 ASSAINISSEMENT DE LA SENNE 1868-1871 ORGANISATION DU SERVICE D’HYGIÈNE 1874" (rechtersijde)
"Sur les chimères : G Devreese H LUPPENS & C"
Afmetingen
Inventaris nummer
Identifier Urban
Beschrijving
De twee bekkens waarin de verschillende sculpturen van het monument geplaatst zijn, roepen het beeld op van de havendokken voor ze in 1878 werden gedempt.
Het monument stond oorspronkelijk op het De Brouckèreplein waar het op 22 augustus 1897 werd onthuld. Als gevolg van de ondergrondse metrowerken tussen 1979 en 1981 werd het op de huidige locatie gedeeltelijk heraangelegd in een andere dan de originele vorm.
Het monument brengt hulde aan het werk van burgemeester Jules Anspach (1864-1879) die de stuwende kracht was achter de overwelving van de Zenne en de aanleg van de centrale lanen. Vóór 1875 volstond het stedelijke rioleringsnet niet om het afvalwater af te voeren. Een gedeelte daarvan werd rechtstreeks in de Zenne geloosd. Deze waterloop was ongezond geworden, en de wijken in de buurt van de kanalen werden geregeld door epidemieën geteisterd. In de tweede helft van de 19e eeuw werd de sanitaire problematiek echt nijpend door de bevolkingsaangroei en de dichtheid van de stedelijke bevolking. In 1867, gesteund door Leopold II, gaf Jules Anspach architect Léon Suys (1823-1887) opdracht een plan te ontwerpen voor de overwelving van de Zenne.
Het monument, gebouwd onder leiding van architect Emile Janlet (1839-1918), omvat een obelisk in rood graniet met daarrond diverse figuren van de hand van de beeldhouwers Paul Devigne, Julien Dillens, Godefroid Devreese en Georges Houtstont.
Aan de voet van de obelisk draagt het allegorische beeld van de gemeentelijke magistratuur eikenbladeren (symbool voor Kracht), een roer waarrond zich een slang slingert (Bedachtzaamheid), een uil (Wetenschap) en aan haar voeten de weegschaal van de Gerechtigheid. Aan de andere kant van het monument houdt de allegorie van de Stad Brussel, die een kroon van vestingmuren draagt, een kaart vast waarop het stadsplan afgebeeld is. Tussen deze twee werken van Julien Dillens heeft Paul Devigne de Zenne verpersoonlijkt in een jonge vrouw onder een gewelf en een medaillonportret van Jules Anspach, in het gezelschap van een haan die de Waakzaamheid symboliseert. De porfieren punt boven op de obelisk wordt gedomineerd door Sint-Michiel die de draak verslaat, omringd door de torens van de stadswallen. Wapenschilden verwijzen naar de vroegere gilden van de kruisboogschutters, schermers, haakbusschutters en boogschutters. De bekkens van de fontein worden bevolkt door mascarons, spuwende dolfijnen en verscheidene mythologische dieren.
Bronnen
ASB E24 et I1
CARTAL, Marie-Laure, DEMEURE, Quentin, Brusselse wandelingen. Drie wandelingen langs monumenten in de Stad Brussel, n°9, Brussel, Cel historisch erfgoed, 2005.
Discussie