Maurice Carême Museum — © urban.brussels, 2022

Maurice Carême Museum

Van het schrijvershuis van Maurice Carême gaat een specifieke charme uit, alsof de gastheer – Maurice Carême zelf – je uitnodigt: je betreedt als het ware niet enkel de woning maar ook de leefwereld en het werk van de auteur

Het huis van Maurice Carême in Anderlecht is daar een mooi voorbeeld van. Samen met het landhuis Petite Plaisance van Marguerite Yourcenar in de Amerikaanse staat Maine is het een van de zeldzame schrijvershuizen die tijdens hun leven precies zo gebouwd zijn als de auteurs het wilden. In 1975 heeft Maurice Carême immers een stichting opgericht, die het huis met have en goed heeft geërfd en die o.a. als opdracht kreeg er na zijn overlijden - in 1978 - een museum van te maken. Jeannine Burny was de secretaresse, levensgezellin en muze van de dichter, en tot slot ook hoedster van zijn nalatenschap. Tot haar overlijden in 2020 bleef ze de herinnering aan de schrijver levend houden.

In 1933 heeft Maurice Carême het "Witte Huis" laten optrekken in een stijl die doet denken aan de Vlaamse begijnhoven. Aan dit huis heeft hij een gedichtenbundel gewijd waarin hij uitlegt hoezeer hij hunkerde naar dit gemoedelijke oord van rust:

" Notre maison était debout sous nos paupières
Avant que le maçon n’eût la truelle en main,
Et ses pignons chaulés luisaient dans un matin
Dont nous avions créé la paisible lumière..."

In dit onderwijzershuisje bleef de tijd stilstaan. Het rijke interieur vertelt veel over de talrijke passies van een schrijver die ook een verwoed verzamelaar was. De bezoeker bevindt zich midden in het schrijfproces en wordt een discrete inkijk geboden in zijn persoonlijkheid en geestelijke zoektocht, die hem tot het pantheïsme bracht. Hij ontdekt het universum dat de dichter in woord en beeld opriep, de omgevingen die hem inspireerden, en de calvarietocht van klad naar publicatie in een blad. De volledige bibliotheek en alle manuscripten van de auteur worden immers in het Maurice Carêmemuseum bewaard. Elk object vertelt een verhaal, zoals de kroonluchter boven de schrijftafel, een geschenk van Géo Norge.
In de tuin kunnen we ons voorstellen hoe Maurice Carême en Michel de Ghelderode er onder het waakzame oog van de papegaai Coco de lome namiddag wegsoesden.

Op de tafel staat de datumprikker voor eeuwig op 13 januari 1978, de dag waarop de dichter overleed. Aan de muren hangen schilderijen en tekeningen van bevriende kunstenaars als Paul Delvaux, Felix De Boeck, Henri-Victor Wolvens, Luc De Decker, Marcel Delmotte, Roger Somville, Jules Lismonde, … Het merendeel van deze werken zijn ontstaan als illustraties voor de gedichtenbundels van Maurice Carême. Het nodigt je meteen uit om de illustraties in de poëziealbums en aan de muren aan een vergelijkend onderzoek te onderwerpen en je wordt echt in zijn oeuvre ondergedompeld. (beschrijving uit Maisons d'écrivain : où en est la Belgique ?, Hors-série spécial journées d'étude 2022 de la Fédération nationale des maisons d'écrivains & des patrimoines littéraires, 2022, p. 5 [vrije vertaling]).