Onze-Lieve-Vrouw ter Zege op de Zavel

De Zavelkerk is het laatste van de grote gotische bouwwerken van de hoofdstad. In 1304 verwierf het Eedverbond der Kruisboogschutters op deze plaats een stuk grond, waarop het een eredienstplaats bouwde die Onze-Lieve-Vrouw-van-het-Kerkhof werd gedoopt. In 1348 werd er een miraculeus beeldje van de Maagd met het Kind geplaatst, dat uitgroeide tot een comfortabele bron van inkomsten en de verbouwing van de kapel tot een kerk in het vooruitzicht stelde. In het begin van de 15de eeuw werd begonnen met de bouw van de huidige kerk, een van de opmerkelijkste laatgotische gebouwen in België. Pas in de 19de eeuw (meer bepaald in 1803) klom het gebouw op tot de rang van parochiekerk. De kerk krijgt een grondplan met uitstekend transept en vijf beuken: de middenbeuk en zowel aan de noord- als aan de zuidkant twee zijbeuken van verschillende breedte.  

Het gebouw werd meermaals gerestaureerd, in de 19de eeuw door Schoy, later door Maurice Van Ysendijck. Sinds 1999 loopt er een belangrijke nieuwe restauratiefase. 

Binnen zijn er niet alleen muurschilderingen in het koor uit de eerste helft van de 15de eeuw maar ook de kapellen van de militaire gilden (haakbusschutters, boogschutters …), tal van kunstwerken en grote glasramen. Merkwaardig is ook de met vals marmer versierde kapel van Sint-Marcoen, die van het einde van de 17de eeuw dateert en die de tegenhanger is van Sint-Ursula kapel, die dateert uit dezelfde periode maar volledig versierd is met echt marmer en een opmerkelijk geheel van beelden van de befaamdste barokbeeldhouwers van de Zuidelijke Nederlanden bevat. Beide kapellen werden door de Thurn en Taxis familie gebouwd. Tot de grote werken in de Zavelkerk behoort een triptiek toegeschreven aan Michiel Coxie, een Madona met Kind en sint Johannes de Doper door Abraham Janssen, als ook het schilderij De Cijnspenning van Sint-Pieter.  

Slechts enkele fragmenten van oorspronkelijke glasramen (15e-16e eeuw) van de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk zijn bewaard gebleven. De meeste van de huidige glasramen werden vervaardigd in de tweede helft van de 19e eeuw door Samuel Coucke en in de eerste helft van de 20e eeuw door onder meer de ateliers Colpaert en Crespin. Deze laatste stellen meer dan 300 blazoenen voor van families die bij de twee wereldoorlogen betrokken raakten. 

In dit stadium worden op deze site alleen de topstukken van de collectie in de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk voorgesteld.

Zavelstraat