Datum
1966
Materialen
Tentoonstelling
Le poids du réel. Surréalisme et objet en Belgique, 19 oktober 2024 — 16 maart 2025
En Regard, 01 april 2023 — 13 augustus 2023
She-Bam Pow pop Wizz ! The amazon of the Pop, 15 april 2022 — 28 augustus 2022
She-Bam Pow POP Wizz ! Les amazones du POP (1961-1973), 03 oktober 2020 — 31 maart 2021
Afmetingen
hoogte 150 cm — wijdte 150 cm — diepte 17.5 cm (zonder kader)
Inventaris nummer
CC 2330
Identifier Urban
30432
Beschrijving
Eind jaren 1960 vonden ingrijpende maatschappelijke
omwentelingen plaats waarvan mei 68 het symbool zou worden en die de
burgerlijke orde van een behoudsgezinde maatschappij verwierpen. Parallel met deze
veranderingen ontwikkelde zich een beweging voor vrouwenemancipatie die zich los
wou rukken uit het keurslijf van de mannelijke dominantie. De kunstwereld werd door
de popcultuur door elkaar geschud en vrouwelijke kunstenaars eisten hierin een
volwaardige plaats op.
In België was Evelyne Axell een van de toonaangevende
kunstenaressen binnen de popartstroming, voordat haar carrière bruusk werd afgebroken
toen ze in september 1972 op 37-jarige leeftijd in een ongeval om het leven
kwam.
Nadat ze als mannequin,
actrice en televisiepresentatrice had gewerkt, vond ze haar ware roeping in het
schildersvak. Ze schiep een heel vrij en uitgesproken oeuvre. De bekende criticus
Pierre Restany schreef in 1969 over een van haar tentoonstellingen bij Templon
in Parijs: “De Belgische Evelyne
Axell sluit zich aan bij het artistieke cohort van de vrouwelijke macht: de
Franse Niki de Saint-Phalle, de Japanse Yahoi Kusama [...] Deze vrouwen beleven hun
seksuele revolutie als échte vrouwen en trekken daar de directe en logische conclusies
uit: het initiatief verandert van kamp.”
In dat opzicht is Erotomobile
uit 1967 een sleutelwerk in haar productie, waarin ze verschillende thema’s en
technieken met elkaar vermengt.
De herovering van het lichaam van de vrouw is een steeds
weerkerend thema bij de vrouwelijke kunstenaars uit die periode. Axell is haar eigen model
maar stapt uit de rol van muze en wordt producente.
De bevestiging van de
naaktheid gaat hand in hand met de eis vrij over het eigen lichaam te kunnen
beschikken. Ze fotografeert zichzelf
en reproduceert dan haar silhouet op karton. Dat bevestigt ze op een
doek terwijl ze verf omheen het silhouet sprayt. Zo schept ze een naakt in
negatief.
Deze silhouetten lijken
rond te dobberen in een monochrome zee van felle kleuren en herinneren aan de
expressieve vereenvoudiging van De dans van Matisse.
Hier duikt het thema van
de dubbelgangster op. De kunstenares gebruikt vaak silhouetten in
spiegelbeeld, maar volgens haar man, Jean Antoine, “wil Axell een soort
vrouwelijk ideaal schilderen, een dubbele droom veeleer dan een egalitaire
relatie. De extreme symmetrie die
heel vaak de pose van haar personages kenmerkt, bevestigt deze hypothese.”
(Isabelle de Longrée in de catalogus Evelyne
Axell, 2019).
En tot slot zinspeelt Erotomobile
ook op het thema van de auto, een symbool van viriliteit dat alomtegenwoordig
is in de popart. Ze verdraait dit symbool
door in het midden van het schilderij een roze autoband te schilderen en hem omheen
de twee gezichten te plaatsen. De autoband, een industrieel en mechanisch object,
wordt een soort verfijnd kader voor een vermoedelijke kus, als verheerlijking
van homo-erotische relaties.
Deze derde dimensie die door deze autoband wordt
geschapen, getuigt ook van de invloed van de surrealisten en hun collages op
Axell, die bij Magritte schilderlessen zou gaan volgen.
Terwijl het gebruik van
doek op een raam nog deel uitmaakt van de klassieke schildertraditie, bevestigt
ze geen kader omheen het schilderij, dat aldus een uitbreidbare ruimte wordt. De personages verlaten
het doek, zoals hun afgesneden voeten suggereren.
Erotomobile, een hedonistisch werk met een provocerende titel, een directe
visuele impact en een vleugje humor, illustreert zowel de esthetiek van een
tijdperk als de eigen identiteit van een kunstenares.
Bronnen
GUENIN, H., GOURBE, G. SACHS, S. SEMIN, D, Les amazones du POP - She-Bam Pow POP Wizz !, exposition du 3 octobre 2020- 29 août 2021, Mamac, Nice, ed. Flammarion/MAMAC, 2020, p.29
TRANTOW K. B., HUSCH A., et al., Amazone of Pop! Women artists, superheroine, icons 1961-1973, Kunsthalle zu Kiel 02 octobre 2021 - 6 mars 2022 et Kunsthaus Graz 22 avril 2022 - 28 août 2022, Kiel, Graz, Kunsthalle zu Kiel/ Kunsthaus Graz, 2021, p. 51
Discussie