Ceremoniële spade voor de inhuldiging van de werken aan het kanaal Brussel-Samber
Anoniem
Jan Baptist Berterham
graveerder1687-1722
Locatie
Broodhuis, Tentoongesteld
Datum
1698
soort van object
Materialen
- metaal
- plantaardig materiaal > hout (steel)
Techniek
Tentoonstelling
Ommegang de Bruxelles, 11 juli 1997 — 24 augustus 1997
Du petit pont de la Senne aux voies d'eau économiques d'aujourd'hui - Province de Brabant , 01 januari 1979 — 00 m0 0000
La navigation en Wallonie , 16 maart 1978 — 18 juni 1978
Maximilien-Emmanuel de Bavière , 01 januari 1976 — 00 m0 0000
Hôtel de Ville au service d'une population , 01 januari 1975 — 00 m0 0000
Art ancien dans les Flandres , 1913
Vervaardigingplaats
Brussel
Opschriften
"I. Berterham fe. Brux."
(merk gegraveerd op de achterzijde, midden rechts)
"Ex undis oriens Phoebu: phanixque renascens grande tibi augurium, ..." (inscriptie gegraveerd op de achterzijde, onderaan)
"UspICe Carolo / baVaro gUbernanTe / BRUXELLE / patesCit oCeanUs / Hinc veniet rerum mihi copia" (inscriptie gegraveerd op de voorkant van de spade)
"Ex undis oriens Phoebu: phanixque renascens grande tibi augurium, ..." (inscriptie gegraveerd op de achterzijde, onderaan)
"UspICe Carolo / baVaro gUbernanTe / BRUXELLE / patesCit oCeanUs / Hinc veniet rerum mihi copia" (inscriptie gegraveerd op de voorkant van de spade)
Afmetingen
hoogte 25.5 cm — wijdte 12 cm (blad)
hoogte 137.3 cm — diameter 4.2 cm
hoogte 137.3 cm — diameter 4.2 cm
Inventaris nummer
I.1698.1
Identifier Urban
36905
Beschrijving
De spade is aan beide zijden gegraveerd.
Op de voorzijde een zeilboot die naar een verre oever vaart, met op de voorsteven de uitspraak: Disvolat illa secundis.
Op de oever, drie steden: Gent, Brugge en Oostende.
Op de keerzijde, het wapenschild van Karel II van Spanje en dat van de keurvorst van Beieren, elk omsloten door de halsketting van het Gulden Vlies; eromheen zijn de beschermheiligen van de Brusselse Naties of corporaties in ovale medaillons afgebeeld.
Na de vrede van Munster ondernam de magistraat van Brussel een poging om de stad met de Samber te verbinden en aldus de rampzalige gevolgen van de sluiting van de Schelde te compenseren. Het plan liep spaak in 1656; het werd later hernomen maar mislukte nogmaals in 1698, tijdens het bewind van de keurvorst van Beieren.
Met het oog op de inhuldiging van de werken in 1698 hadden de Brusselse Naties een zilveren spade laten uitvoeren waarmee de gouverneur de eerste spadesteek moest geven. Ze werd nooit gebruikt.
Op de voorzijde een zeilboot die naar een verre oever vaart, met op de voorsteven de uitspraak: Disvolat illa secundis.
Op de oever, drie steden: Gent, Brugge en Oostende.
Op de keerzijde, het wapenschild van Karel II van Spanje en dat van de keurvorst van Beieren, elk omsloten door de halsketting van het Gulden Vlies; eromheen zijn de beschermheiligen van de Brusselse Naties of corporaties in ovale medaillons afgebeeld.
Na de vrede van Munster ondernam de magistraat van Brussel een poging om de stad met de Samber te verbinden en aldus de rampzalige gevolgen van de sluiting van de Schelde te compenseren. Het plan liep spaak in 1656; het werd later hernomen maar mislukte nogmaals in 1698, tijdens het bewind van de keurvorst van Beieren.
Met het oog op de inhuldiging van de werken in 1698 hadden de Brusselse Naties een zilveren spade laten uitvoeren waarmee de gouverneur de eerste spadesteek moest geven. Ze werd nooit gebruikt.
Bronnen
Nys, W., 'Joannes Baptista Grondoni (1680-1738). Een Brusselse juwelier, kunsthandelaar en uitgever van ornamentprenten', in: Tijdschrift voor Interieurgeschiedenis en Design, 44 (2022), 1-38.
Hymans, L., Bruxelles à travers les âgesDes Marez, G., Le Musée Communal de Bruxelles
Brunard, A. La Grand'Place de Bruxelles
Discussie