Uitzicht van Caïro

Oriëntalistische onderwerpen werden erg populair in Europa en België in de 19e eeuw. Dit anonieme Gezicht op Caïro toont een anekdotische scène: in een paar penseelstreken verbeeldt de schilder een straat geanimeerd door een paar personages, met de nadruk op klederdracht, dagelijks leven en huisvesting. Het was waarschijnlijk een schets voor een toekomstig project.

Het schilderij maakte deel uit van het legaat van mevrouw Élisabeth Taelemans (1831-1904), weduwe van Égide Marie Adolphe Vleminckx (1825-?), advocaat en vicevoorzitter van de Brusselse rechtbank van eerste aanleg. Hetzelfde legaat bevatte een landschap van Jean-François Portaels, winnaar van de Grand Prix de Rome in 1842, directeur van de academies van Gent (vanaf 1847) en Brussel (vanaf 1878), de belangrijkste oriëntalistische schilder van de Belgische school in de 19e eeuw en oprichter van een vrij atelier dat een sterke invloed uitoefende op de volgende generatie Belgische schilders. Portaels trok ook vaak op met de familie Vleminckx.

Hoewel de inscriptie “Cairo” in de linkerbenedenhoek van het schilderij erg lijkt op die in andere werken van Portaels, is het moeilijk om zijn penseelstreken te herkennen in de figuratie en de architectuur. Dit genre van zeer stereotype compositie, met zijn impasto van verf, komt later en kan na 1880 worden gedateerd, of waarschijnlijker rond 1900. De stijfheid van de figuren en het ontbreken van een signatuur (de schilder signeerde zijn schetsen meestal) sluiten uit dat dit schilderij is toegeschreven aan Portaels. Veel 19e-eeuwse kunstenaars uit de entourage van Portaels hebben dit soort onderwerpen, de reis naar het Oosten, behandeld. Het schilderij blijft daarom anoniem.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, D. Prina, 2023

Bespreking en analyse mogelijk gemaakt door Antoinette De Laet, expert op het gebied van Jean-François Portaels, en Davy Depelchin, conservator van het Musée Wiertz en het Musée Meunier, en expert op het gebied van Jean-François Portaels en 19de-eeuwse oriëntalistische schilderkunst.