Datum

1909

soort van object

Materialen

Opschriften

"H. Scholz" (op de sokkel, rechts)

Afmetingen

hoogte 60 cm — wijdte 23 cm — diepte 29 cm

Inventaris nummer

173

Identifier Urban

38729
lees meer

Beschrijving

Onder de kunstwerken die de weduwe van beeldhouwer Charles Van der Stappen (1843 - 1910) aan de gemeente Schaarbeek naliet, bevond zich ook diens portret ten voeten uit, een bronzen beeldje van de hand van Tsjechisch beeldhouwster Helen Zelezny-Scholz. In L’Art moderne, dat over de schenking berichtte, stond te lezen: 


"Elle a accompagné ce don de l’hommage d’une charmante statuette en bronze de Melle Hélène Scholz, qui évoque avec une vérité saisissante la physionomie, la stature et le geste du sculpteur regretté"* (n° 32, 6 augustus 1911, pp. 254).


Helen Zelezny-Scholz, ook bekend als Helen Scholz of Helena Scholzová-Železná, was de dochter van gravin Maria Stoawski, een Duitse dichteres. Ze studeerde tekenkunst in Wenen en later beeldhouwkunst in Berlijn, voordat ze haar opleiding in Brussel voortzette in het vrij atelier van Charles Van der Stappen, waar ze vier jaar werkte. In 1908 werd een huldigingsplechtigheid voor Van der Stappen georganiseerd in de Academie voor Schone Kunsten van Brussel om zijn 25 jaar lesgeven te vieren. We weten niet of Zelezny-Scholz daaraan deelnam, maar een jaar later realiseerde ze in elk geval het bronzen beeld van Schaarbeek, wellicht met de bedoeling het hem te schenken. Ze moet haar beminnelijke leraar op handen hebben gedragen, want in 1912 organiseerde ze zelf een postume tentoonstelling van zijn werk in de Tsjechoslowaakse stad Ostrava.


Het beeldje verraadt de invloed van de leermeester op de leerlinge, die zich vooral als getalenteerd portrettiste liet opmerken. Onder de 300 geïnventariseerde portretten van Zelezny-Scholz treffen we die aan van diverse leden van de keizerlijke familie van de Habsburgers, van Benito Mussolini en van de Tsjechoslowaakse president Tomáš Garrigue Masaryk (1932), met wie ze een langdurige relatie had. Merken we op dat ze na Brussel ook nog ging studeren bij Augusto Giacometti, die haar werk in de richting van de art deco zou sturen. Van 1922 tot haar overlijden had ze een atelier in Rome, Via Margutta 54.


Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2021


*[Ze heeft deze schenking aangevuld met een charmant beeldje in brons van juffrouw Hélène Scholz, dat met een aangrijpende waarheidsgetrouwheid de fysionomie, de gestalte en de gestiek van de betreurde beeldhouwer evoceert.]

Bronnen

Over het werk :

L'Art moderne, n° 32, 6 augustus 1911, p. 254.

ENGELEN, C. & MARX, M.,  Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, Studia 90, 2002.

Over de kunstenaar :

Mostra Personale della Scultrice Elena Zelezný, Roma, Casa d'Arte Palazzi, 1925.

SVODOBA, J.M. , « Sochařka Helena Železná-Stolzová » in Archa, 2/1930, p. 156–157.

NEVILE, D., ZELEZNY-SCHOLZ, E., STRIATI, R., Elena Zelezny-Scholz Scultrice, Palombi? Roma, 1957.

ZELEZNY-SCHOLZ, E. & MANN, A., Zelezny : portrait sculpture, 1917-1970, Roma, Fratelli  Palombi, 1970.

JUZA, J., « Helena Železná-Scholzová, zapomenutá sochařka první poloviny 20. Století » in Ostrava : příspěvky k dějinám a současnosti Ostravy a Ostravska / Ostrava : Tilia 19, (1999), p. 147-175.

GRUBER, Ch. – LUDWIG, G., « Helene S.-Zelezny-Scholz », in : Österreichische Biographische Lexikon 1815–195011, Wenen, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1999, p. 130.

KILLY, W. & al,  Dictionary of German Biography, 9, Berlijn – Boston : De Gruyter, 2006, p. 115.

https://en.wikipedia.org/wiki/Helen_Zelezny-Scholz

Colofon

Discussie