Z.M. Leopold I

Guillaume Geefs was een van de belangrijkste beeldhouwers tijdens het bewind van Leopold I, van wie hij de officiële beeldhouwer was. Hij bekleedde ook het ambt van burgemeester van Schaarbeek van 1852 tot 1860. Geefs maakte de officiële bustes van de leden van de koninklijke familie, waaronder die van de koning. Hij kreeg opdracht voor een ruiterstandbeeld (1873, brons, Leopoldplaats, Antwerpen) en vijf grote beelden ten voeten uit van de vorst. Het eerste was bestemd voor de zittingzaal van de Kamer van Volksvertegenwoordigers (marmer, h. 205 cm; Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, inv. 3041); het tweede, in brons, bekroont sinds 1859 de Congreskolom; het derde versiert het Pacheco-godshuis in Brussel (1864, steen, h. 225 cm); de laatste twee zijn postuum: het Monument voor de dynastie in Laken (steen, 1880) en het beeld op de Place Léopold in Namen (wit marmer, h. 3 m). Het werk werd in 1868 door de stad besteld en op 10 oktober 1869 ingehuldigd. Het standbeeld van Schaarbeek is een kleinere versie in gips daarvan en diende misschien zelfs als model.

Deze verschillende standbeelden ten voeten uit van Leopold I volgen allemaal hetzelfde stramien. De koning is in vol ornaat afgebeeld, met een aansluitend rokkostuum met slippen en een stijve boord, een suède broek en een cape, aangevuld met de insignes van zijn waardigheid, epauletten, een sabel en de brede overdwarse en weerschijnkleurige ordeband met de ster van de Leopoldsorde. Alle standbeelden tonen dezelfde negen decoraties, waaronder de ketting van de Orde van het Gulden Vlies, het Pruisische IJzeren Kruis en het insigne van de Orde van de Kousenband. De koning laat de linkerhand steeds op de sabelknop rusten, maar ofwel houdt hij zijn steek vast met de rechterhand, ofwel rust die hand, zonder handschoen, op de Belgische grondwet van 21 juli 1830. Dat is het geval voor de beelden van het Paleis der Natie, van het Pachéco-godshuis, van Namen, en dus ook van Schaarbeek. In die laatste versie is het rechterbeen van de koning lichtjes gebogen, maar wat vooral opvalt is dat hij hier niet de hoge laarzen met omgeslagen rand boven de broek draagt, zoals dat wel het geval is in de andere versies van het portret.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2021