Datum

1894

soort van object

Materialen

Techniek

Tentoonstelling

Decadence and Dark Dreams. Belgian Symbolism, 18 september 2020 — 17 januari 2021

Opschriften

(signatuur onderaan links)

Afmetingen

hoogte 127 cm — wijdte 146 cm

Inventaris nummer

GC 179

Identifier Urban

40771
lees meer

Beschrijving

Als ingewijde in de leer van Plato nodigt Jean Delville ons uit om aan de valstrikken van de materie te ontsnappen en in de zuiverheid van zijn Elysisch azuur de Idee te aanschouwen. De engel der schitteringen getuigt  van het verlangen naar het absolute dat de hele symbolistische generatie dreef. In een nevelig landschap dat aan Da Vinci doet denken, maakt een mannenlichaam zich in een bedwelmende roes van genot los uit zijn aardse boeien en uit de zonden die zich als slangen om hem heen slingeren. De man wordt ten hemel geleid door een engel van licht als een stralend symbool van opwaarts streven. Het schilderij heeft een allegorische betekenis. De bevrijding die tot kennis leidt, gaat via de vrouw. Ongemerkt keerde Delville het verhaal van de Zondeval om. Hij zette zich af tegen de beeldwereld van het decadentisme, waar de vrouw aan de kant van het kwaad stond.

De engelfiguur vertoont een maniërisme dat teruggaat op de Italiaanse kunstenaars van de 16e eeuw. Delville heeft van hen de figura serpentina overgenomen, met haar lijnen die tegelijk op conventie en creativiteit, op regel en gril, op waarneming en verbeelding. Deze vloeiende lijn waarmee Loïe Fuller in 1892 haar eerste grote succes op de scène boekte, heeft iets van de omtreklijn waarin het object gevat is en van de lijn die zich ontvouwt in de duur van de versiering. De dubbelzinnige erotiek in de weergave van het mannenlichaam doet denken aan de poëtica van de extase die in voortdurend evoluerende vorm in zijn werk aanwezig is, vanaf de De kringloop der passies waaraan hij vijftien jaar eerder was begonnen, tot De Liefde der zielen, dat hij in 1900 maakte.

De vederlichte soepelheid van de lijn begeleidt de opgaande beweging met een lyrisme dat de art nouveau al aankondigt. Bij de bestudeerde zweepslaglijn van de lichamen komt hier nog het kronkelende plissé van het transparante gewaad van de engel, dat als het ware hun sensuele betrokkenheid op elkaar oproept : de plooien leggenzich zacht om de gouden haardos van de uitverkorene. (volgens Michel Draguet in 20 meesterwerken van de verzameling Gillion Crowet)

Bronnen

DRAGUET, M., 20 chefs-d'oeuvre de la collection Gillion Crowet / 20 meesterwerken van de verzameling Gillion Crowet , catalogue d'exposition/ tentoonstellingcatalogusBruxelles, 2006, p. 30-31.

Colofon

Discussie