Voir les commentaires Ajouter à ma collection
close the map
Gemeente Sint-Gillis

Het offer

Arthur Dupagne

beeldhouwer.ster1895-1961

Datum

Tussen 1895 en 1961

soort van object

schone kunsten > beeldhouwwerk > beeld

Materialen

Techniek

Stijl

art deco

Afmetingen

hoogte 207 cm — wijdte 65 cm — diepte 60 cm

Inventaris nummer

54S

Identifier Urban

66346
lees meer

Beschrijving

Dit beeld in verguld gips stelt een staande, in antieke stijl geklede vrouw voor die een offer brengt. Haar ellebogen zijn gebogen, haar voorarmen zijn gestrekt en haar vingers wijzen naar boven, terwijl ze in haar linkerhand vijf gestileerde bloemen vasthoudt. Dit gebaar, evenals de houding van de handen, de frontale en statische pose, het gewaad dat in lange verticale plooien naar beneden valt tot op de samengehouden voeten en de smalle ronde sokkel – het zijn allemaal kenmerken ontleend aan de antieke Griekse korè-beelden, waarvan talrijke exemplaren op de Atheense akropolis staan. De zigzagplooien die op de voorzijde van het kleed drie rechthoekige motieven vormen, zijn een rechtstreekse verwijzing naar de voorstelling van de neerhangende plooienvallen in de Attische kunst (het gebied rond Athene) uit de archaïsche periode (6e eeuw v.Chr).

De Luikse kunstenaar Arthur Dupagne bekijkt al deze elementen via het prisma van de art deco – sobere lijnen, volumes gevat in geometrische vormen, gestileerde motieven (gezicht, haren, bloemen) – maar behoudt tegelijkertijd een uiterst zacht en realistisch modelé voor het vlees van de armen en de weergave van voeten, mond en kin.

Het is nuttig dit beeldhouwwerk in het bredere perspectief van het hele oeuvre van de kunstenaar te plaatsen. Arthur Dupagne, ingenieur voor de ontginning van de diamantmijnen in voormalig Belgisch Congo van 1927 tot 1935, staat vooral bekend om zijn talrijke beeldhouwwerken van Afrikanen gekenmerkt door hun koloniale esthetiek en iconografie (het idee van de kracht van de natuur, de machtige en primordiale naaktheid, de beoefening van traditionele activiteiten wars van elk ‘modern’ element). Zijn werk staat thans ter discussie in het dekolonisatieproces van de historische benaderingen. We kunnen hoe dan ook stellen dat Het offer van Sint-Gillis in sterk contrast staat tot deze ‘afrikanistische’ productie van de kunstenaar, dankzij zijn soberheid, zijn verticale strakheid en rust, het geklede en weinig gespierde vrouwenlichaam, het hiëratische, uitdrukkingsloze gezicht. Door zijn plastische kenmerken vertrekt dit beeld nochtans eveneens vanuit een geïdealiseerde historische constructie: het verbindt het westerse vrouwenlichaam met het Griekse verleden, dat door het 19de- en 20ste-eeuwse Westen als ancestraal werd beschouwd, als antiek model voor de moderne democratieën.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, D. Tonglet, 2021

Bronnen

JADOT, J.-M., Le sculpteur Dupagne, Brussel, éditions L. Cuypers, s.d., fig. p. 25.

ENGELEN, C. & MARX, M., Beelhouwkunst in België vanaf 1830, 2002.

Over Arthur Dupagne :

MAISTRIAUX, M., in Oriëntalisten en Afrikanisten in de belgische Kunst 19de & 20ste eeuw, tentoonstelling catalogus, Brussel, ASLK, 1984, p. 152-154.

KERREMANS, R., in Art déco Belgique 1920-1940, tentoonstelling catalogus, Elsene, Museum van Elsene, 1988, p. 126-129.

Over het dekolonisatieproces van de beelden van Dupagne in het Afrikamuseum :

RENOTTE, J., « La rotonde de l'AfricaMuseum, un patrimoine colonial mis en question », RTBF, mise en ligne le 11/12/2020 : https://www.rtbf.be/culture/arts/patrimoine/detail_la-rotonde-de-l-africamuseum-un-patrimoine-colonial-mis-en-question?id=10648408

Zie origineel bestand van dit object : balat.kikirpa.be

Colofon

Discussie