Krantenpagina, stencil-kleurige xylografie, getypte tekst in het Frans, Nederlands. "Het Ware Portret van de Wandelende Jood", circa 1815, België, Turnhout.

Al in de 18e eeuw namen drukkers in onze landen de legende van de rondtrekkende Jood over. Het was echter vooral in de volgende eeuw dat boekhandelaren en venters zorgden voor een ruime verspreiding ervan onder de volksklasse, met als gevolg dat het anti-judaïsme werd versterkt. 

Vanaf zijn verschijning krijgt het personage heterogene en schilderachtige attributen: hij wordt beschreven als een eeuwig bedroefde, bekeerde en vrome man die in Armenië wacht op de terugkeer van Christus en als voormalig portier van Pontius Pilatus de pelgrims getuigt van de passie. Deze afgezwakte versie gaat chronologisch vooraf aan de versie waarin een joodse schoenmaker wordt veroordeeld tot een eeuwigdurende zwerftocht omdat hij een moment rust heeft geweigerd aan Christus die het kruis draagt. Zo reist hij de wereld rond, zijn lichaam in elke eeuw vernieuwd, zoals de vijf centen die hij per keer kan uitgeven en altijd weer terugvindt. Deze variant voldoet meer dan de andere aan de formele criteria van een mythe, zoals redundantie: het element van "regeneratie" wordt herhaald. Als de zwervende Jood de onbeweeglijke wachtende Jood overleeft, is dat omdat hij ook een dramatisch en niet alleen een tragisch personage is: hij belichaamt het "dodenvolk" en vormt een argument van theologisch antisemitisme, alvorens het symbool te worden van het volk in diaspora.

Wat de xylograafpagina betreft: drukkerij Brepols heeft een reeks afbeeldingen en verhalen uitgegeven op geschept papier en ingekleurd met sjablonen. Deze afbeelding lijkt afkomstig te zijn van een houtsnede die tussen 1808 en 1814 door Pierre-François Godard in Cambrai is gemaakt en is overgenomen van de firma Jean-François-Joseph Hurez.