![Reclamekaart Compagnie coloniale et vinicole Le Lynx, Lavalléestraat 7 (Sint-Jans-Molenbeek), s.d. [1905].<br>](https://collections.heritage.brussels/medias/66/objects/77/PAKA_DELC_007_B_RECTO.jpg)
Sint-Niklaaskerk
Geschiedenis van de instelling
De Sint-Niklaaskerk is één van de laatste voorbeelden van de
middeleeuwse kerk die met het stadsweefsel is verweven. Ze is immers aan drie
zijden door kleine huisjes omringd. De toewijding aan Sint-Niklaas doet meteen
denken aan de handel. De kapel werd immers gesticht nabij de Grote Markt,
het handelscentrum van de stad. Ook kwamen de schepenen in de kapel bijeen voordat ze over een eigen eerste schepenenhuis beschikten. De Sint-Niklaaskapel, voor
het eerst vermeld in 1125, werd in 1174 kapel van de kapittelkerk Sint-Goedele
en verkreeg de rang van parochiekerk slechts in 1622. Er blijft niet veel
meer over van het eerste gebouw. De oorspronkelijke toren, vermeld in 1289,
werd na 1367 omgevormd tot belfort. Het koor van de kerk werd in 1381
afgewerkt. In 1579 leed de kerk onder de godsdienstoorlogen. Ze werd ook zwaar
beschadigd door de beschieting van 1695, maar werd daarna snel hersteld. De in
1714 heropgebouwde toren stortte in en werd niet wederopgebouwd. In 1797 wordt
de kerk gesloten en in 1799 wordt ze te koop aangeboden. Ze wordt door
parochianen gekocht en in 1804 aan de eredienst teruggeschonken. Door een restauratie
in 1956 krijgt ze een nieuwe gevel in witte Massangisstenen. Op dat ogenblik
worden enkele romaanse overblijfselen blootgelegd. Binnenin wordt men verrast
door breuk in de as tussen de hoofdbeuk en het koor. Voor het overige volgt de
kerk een traditioneel plan: hoofdbeuk, geflankeerd door twee zijbeuken, niet
uitkragende dwarsbeuk en vijfzijdig koor met twee kapellen op de twee armen van
het transept, de Sint-Niklaaskapel in het zuiden en de Maagd Mariakapel in het
noorden. Deze heilige plaats geeft een vreemd gevoel en daar is de duisternis
wellicht niet vreemd aan. Die duisternis is het gevolg van de zeer kleine
vensteropeningen in de hoofdbeuk, het ongewone perspectief en het gedempte
licht dat door de glaswerken uit de jaren 1950 straalt.
Bron: inventaris van orgels
Collectie
Tot de kerkschat
behoort een uitzonderlijke zilveren kruisreliekhouder uit de 17de eeuw, die als topstuk van de collectie van deze
kerk geldt. In dit stadium is dit het enige werk dat op deze site wordt
geplaatst; de rest van de collectie zal geleidelijk worden voorgesteld in het
kader van een partnerschap met de kerkfabriek.
Praktische info
Boterstraat - 1000 Brussel
http://www.upbxlcentre.be/eglises/saint-nicolas/
Op monument.heritage.brussels
Vinden Sint-Niklaaskerk op
het inventaris van het bouwkundig erfgoed.
