Govert Suurbier

Govert Suurbier werd in 1996 gecreëerd door twee Fransen, de striptekenaar Laurent Verron en de scenarioschrijver Yann Le Pennetier. De eerste woont al enkele jaren in Brussel, de tweede sinds het midden van de jaren tachtig. De reeks is niet alleen de erfgenaam van de creaties van de Belgische katholieke stripbladen Robbedoes en Kuifje, maar ook van de strips die voortkwamen uit de protestbeweging van de jaren zestig en zeventig, waarmee ze een sterke smaak voor provocatie deelt.

De “helden” zijn twee geestelijken: Govert Suurbier, een onstuimige en potige voormalige pooier, en de jonge Reinier Kneppelhout, meestal met een koloniale helm op, die zich van zijn oudere broer onderscheidt door zijn striktere morele principes. In elke episode worden ze door het Vaticaan naar verschillende gebieden in de wereld gestuurd om de zielen van de bewoners te winnen: mensenetende stammen in Papoea, prostituees uit Pigalle of Bretonse onafhankelijkheidsgezinden die druïdische culten aanhangen. De hier beschreven avonturen van het duo in soutane spelen zich af in het Berlijn van de jaren 1930, dat gekenmerkt wordt door de opkomst van het nazisme. Zoals gewoonlijk benaderen de auteurs deze dramatische thema’s op satirische wijze. De meeste creaties van de scenarioschrijver zijn dus gebaseerd op het gebruik van stereotypen. Yann verklaarde in 1988: “In geen van mijn scenario’s probeer ik partij te kiezen voor wie dan ook. Ik hou daar niet van […] mijn principe is dat je om alles kan lachen. Ik kan geen onderwerp bedenken dat zo heilig is dat er niet om gelachen kan worden.”

In De belevenissen van Govert Suurbier komen veel personages voor, waaronder de beroemde Afro-Amerikaanse danseres Josephine Baker (1906-1975), hier te zien met haar getemde jachtluipaard. In 1925 werd ze ingehuurd om op te treden in de Parijse show “La Revue Nègre” en haalde de krantenkoppen toen ze in de laatste dans topless en met een bananenriem om verscheen. Inspelend op racistische stereotypen krijgt ze een getemde jachtluipaard die ze Cheetah Chiquita noemt. In de koloniale context van die tijd verscheen het wilde beest als metafoor voor de noodzakelijkerwijs wilde, ongetemde maar sierlijke Afrikaanse vrouw. Maar Josephine Baker is ook een geëngageerd figuur die zich inzet voor de verdediging van de armen en de rechten van afstammelingen van Afrikaanse slaven. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, sloot zij zich aan bij het Franse verzet, vocht vervolgens tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten en nam vanaf eind jaren 1940 samen met Martin Luther King deel aan de Burgerrechtenbeweging. In Frankrijk leeft zij met haar 12 geadopteerde kinderen van verschillende afkomst, en concretiseert zij via haar “regenboogstam” een ideaal van tolerantie en broederschap. Op 30 november 2021 werd Josephine Baker opgenomen in het Panthéon. Frankrijk bracht hulde aan een “kunstenares die van vrijheid hield, een verzetsstrijdster, een burgerrechtenactiviste en een vrouw die zich in Les Milandes inzette tegen racisme, [en] een moeder”.

In Govert Suurbier wordt zij voorgesteld als een extravagante diva, gedreven door een voorliefde voor luxe, maar zij onderscheidt zich ook door haar onverzettelijkheid tegenover de nazi-ideologie, waardoor zij een van de weinige personages is die blijk geeft van morele betrokkenheid. De figuur van Josephine Baker, die zich inzette tegen raciale, patriarchale en seksistische stereotypen, die ook een schoonheidsideaal en een stereotiepe voorstelling van vrouwelijke erotiek oplegden, wordt nu opnieuw belicht en geïnterpreteerd door de stripauteurs.

Scenarioschrijver: Yann Le Pennetier (1954-)

Tekenaar: Laurent Verron (1962-)

Uitgeverij: Le Lombard

Jaar waarin Govert Suurbier werd gecreëerd: 1996