Yoko Tsuno

Yoko Tsuno is een in Japan geboren elektronica-ingenieur die vele avonturen beleeft op aarde, in de ruimte en zelfs doorheen de tijd. Ze is begaafd voor wetenschap, mechanica en technologie en lijkt op Natasja in die zin dat ze bijvoorbeeld ook een helikopter kan besturen en verschillende talen spreekt. Deze twee heldinnen — intelligent, single, moedig en onafhankelijk — nemen een plaats in die voorheen was voorbehouden aan mannelijke personages.

Yoko Tsuno werd gecreëerd door de Vervierse striptekenaar Roger Leloup. Ze verscheen in 1970 in het stripblad Robbedoes en het jaar daarop in een album, in een tijd dat strips vooral over mannelijke helden gingen. In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog weerspiegelde het stripverhaal een samenleving waarin vrouwen de rol van huishoudster en de rol van moeder werden toebedeeld. Naast het katholieke conservatisme in de Belgische tijdschriften, maakte de Franse wet van 1949 op voor jongeren bestemde publicaties het mogelijk om strips te censureren onder het voorwendsel dat ze de lezers “demoraliseerden”. Vrouwelijke personages worden dan beperkt tot ondergeschikte posities of zelfs belachelijk gemaakt (Bianca Castafiore in Kuifje, Tante Sidonia in Suske en Wiske, enz.).

Vanaf het midden van de jaren 1960 hebben strips een duidelijke transformatie ondergaan van hun narratieve, thematische en esthetische arsenaal, in overeenstemming met de protestbewegingen van die tijd en de evolutie van de zeden. Samen met Natasja, die een paar maanden eerder verscheen, is Yoko Tsuno een van de eerste strips met een vrouw als hoofdpersonage. De van oudsher katholieke uitgever Dupuis leek erop gebrand om een familiepubliek te bereiken, wat bij de tijdsgeest en de recente ontwikkelingen in de uitdrukkingswijze paste.

Yoko Tsuno is een reeks die beweert zachtaardig en humanistisch te zijn. De heldin is moederlijk en zorgt voor haar omgeving. De twee vrienden die haar vergezellen, Ben en Paul, zijn de enige terugkerende mannelijke personages in de reeks.

Roger Leloup was gedurende vijftien jaar een belangrijke assistent van Jacques Martin en vervolgens van Hergé voor verschillende Kuifje-albums, voordat hij zijn eigen reeks begon. In een interview legt hij uit: “Ik heb de oorlog en zijn verschrikkingen meegemaakt. Ik zag lege banken op school toen kinderen met gele sterren niet terugkeerden. Ik zag mijn moeder vier jaar lang huilen en mijn vader terugkomen van de strijd met een oog minder en scheurbuik. Ik heb dat allemaal gezien en ik heb geen voorliefde voor het morbide: toen ik stripauteur werd, had ik geen zin om terug te gaan naar zulke gruwelijkheden.[1]

De precisie van de details in Yoko Tsuno is ook een weerspiegeling van de passies van de auteur: de outfits die Yoko Tsuno draagt, de machines, de decors, alles is nauwgezet gedocumenteerd en nauwkeurig weergegeven, wat de grafische kwaliteit van de reeks ten goede komt.

De muurschildering werd ingehuldigd in aanwezigheid van de toenmalige Brusselse minister van Wetenschappelijk Onderzoek, om jonge vrouwen aan te moedigen te kiezen voor een wetenschappelijke loopbaan, een sector waarin zij sterk ondervertegenwoordigd zijn.

[1] https://www.yokotsuno.com/fr/interviews_servante.html

Scenarioschrijver: Roger Leloup (1933-)

Tekenaar: Roger Leloup (1933-)

Uitgeverij: Dupuis

Jaar waarin Yoko Tsuno werd gecreëerd: 1968