Parade

Parade (1922) is een van de grote composities met meerdere figuren die Gust De Smet schilderde in het begin van de jaren 1920. De Gentse kunstenaar verbleef toen nog in Nederland, waar hij naar uitwijkte in het begin van de Eerste Wereldoorlog. Het was in ballingschap daar, door het contact met verschillende modernistische stromingen - fauvisme, kubisme, expressionisme... - dat De Smet zijn belangrijkste stylistische evolutie doormaakte, om tot een eigen, hier goed zichtbare vormentaal te komen. 

In Parade blijkt zijn assimilatie van het kubisme uit de synthetische, geometrische stijl die de kunstenaar verkiest om vorm te geven aan deze scène van volksvermaak, een circusvoorstelling. De grote tent op de achtergrond wordt gesuggereerd door een eenvoudige kegelvorm, de borsten van de artiesten door concentrische cirkels... Door op deze manier naar het essentiële te neigen, intensiveert De Smet de expressieve kracht van het schilderij, een zoektocht die op dat moment ook gedeeld wordt door de Duitse expressionisten. In tegenstelling tot deze laatsten, die zich graag door emotionele impulsen lieten leiden tot haast convulsieve vormen, rijpt en beheerst de Belgische kunstenaar zijn compositie, die hij ordent aan de hand van verticale, horizontale en diagonale lijnen.

De Smet bevolkt dit theatrale decor met sculpturale figuren, gemodelleerd door de gradatie van tonen. Er worden geen specifieke individuen afgebeeld, eerder komt de kunstenaar hier tot zijn "typische figuur", met de grote amandelvormige ogen, gegroefde wenkbrauwen en langvormige neus. Opnieuw zijn de inspiraties van De Smet talrijk, van Egyptische kunst (de weergave van het gezicht in profiel) tot de xylografie (de verdeling van het gezicht in een licht en donker gedeelte). De figuren gaan naadloos op in hun omgeving, wat wordt bevorderd door het kleurenpalet van bruin en oker, dat de verschillende elementen met elkaar verbindt. Deze eenheid is kenmerkend voor het werk van De Smet, een expressionist die hunkerde naar het in beeld brengen van harmonie en contemplatie, in plaats van de harde confrontatie die zijn collega's soms opzochten.