Ontwerp voor plafond

Dit ronde Ontwerp voor plafond in een vierkante en vergulde neoklassieke lijst, waarvan we de geschiedenis noch de eindbestemming kennen, heeft als achtergrond een azuurblauwe lucht doorkruist door roze en grijsachtige wolken. Onderaan vermoeden we enkele Toscaanse heuvels. Op de voorgrond, te midden van de wolken, zien we een groep van drie zwevende mythologische figuren: Flora, de godin van de lente en de vernieuwing, die is te herkennen aan haar plantenkroon en haar rozenboeket, wordt opgetild door Zephyros, de westenwind, die wordt voorgesteld als een efebe met vlindervleugels. Een kleine Eros ondersteunt de jonge godheid, een brandende toorts in de hand om de nacht en het winterseizoen te verdrijven. Deze allegorie van de lente en van de liefde was al ten minste sinds de 17de eeuw en tijdens de 19de eeuw een typisch iconografisch plafondmotief; we kennen fraaie uitvoeringen van deze triomf van Flora en Zephyros in een bewolkte hemel door Tiepolo en Jacob De Wit, en later door Bouguereau.

Victor Fontaine, een bijzonder populair schilder in zijn tijd, geniet thans nog weinig bekendheid. Hij schilderde landschappen, bloemen, genretaferelen en portretten. Hij werd geboren in de streek van Mons en vestigde zich al op vrij jonge leeftijd in Brussel, waar hij van 1857 tot 1859 de lessen schilderen naar de natuur volgde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Jean Portaels was een van zijn leermeesters. Het begin van zijn carrière werd gekenmerkt door een heel klassieke stijl en mythologische en religieuze onderwerpen. Pas rond 1872 stapte hij onder invloed van Léopold Speekaert en Louis Dubois over op een resoluut naturalistische stijl en begon hij naar de natuur te schilderen. Met zijn onderwerpen en zijn techniek sloot hij toen aan bij het Belgische luminisme. In 1875 werd Fontaine stichtend lid van La Chrysalide; hij nam deel aan alle tentoonstellingen van deze groep.

Door zijn streng academische stijl en door zijn onderwerp moet Ontwerp voor plafond dus in de eerste periode van de kunstenaar worden gesitueerd.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, D. Tonglet, 2021