Locatie

Broodhuis, Reserves

Datum

1831

soort van object

Geheel

De Belgische Revolutie in 1830

Materialen

Vervaardigingplaats

Brussel

Opschriften

"Vanhemelryck 1830" (links onder)
"Lith.de Jobard" (rechts onder)
"Bruxelles samedi 2 8bre. 1830." (bovenaan in het midden)
"Place des Martyrs de la Liberté." (onderaan in het midden)

Afmetingen

hoogte 14.6 cm — wijdte 19.4 cm
hoogte 20.4 cm — wijdte 23.8 cm (blad)

Inventaris nummer

M.X.391

Identifier Urban

48086
lees meer

Beschrijving

Deze prent is te plaatsen in een breder fenomeen gedurende de najaren van de Belgische Revolutie (tot ca. 1834). Toen drukten Brusselse ateliers volop (kleur)lithografische albums waarin revolutieprenten gebundeld werden; de nummering die soms op de prent aangebracht is, heeft daarmee te maken. Allerlei tekenaars gaven vorm aan taferelen die voor de toeschouwer herkenbaar waren. Pieter Verlaak stelt dat er in totaal achttien taferelen voorgesteld werden, waarin elke kunstenaar eigen details en accenten kon leggen. Deze prenten toonden op een erg accurate manier de Brusselse stad, terwijl de personages zelf vaak in een zeer romantische stijl ten tonele verschenen. Ze moesten namelijk inspelen op een patriottische geest. Deze prent werd door Jean-Louis Van Hemelrijk getekend voor het album dat Jean Baptiste Jobard uitgaf in 1831: Événements de la Belgique.

Op 2 oktober 1830 werden enkele tientallen gesneuvelden begraven die meegevochten hadden in de Septemberdagen van de Belgische Revolutie (1830). Dat gebeurde op het voormalige Sint-Michielsplein, van toen af aan gekend als het Martelaarsplein. Waar andere prenten voornamelijk afbeelden hoe burgers de gesneuvelden kwamen herdenken toen er al perken aangelegd waren, verbeeldde Van Hemelrijk het gebeuren van de begrafenis zelf. Centraal op de prent is een kruis met kransen opgezet. In tegenstelling tot andere scènes van de revolutieprenten is niemand uitbundig, maar geven de personages zelfs een erg bedrukte indruk. De mannen, die uit eerbied hun hoed hebben afgenomen, staan midden op het perk en bij de bomen zijn ook sommige vrouwen te ontwaren. Rouw is het kernwoord van dit beeld.

Bronnen

CLAES, Marie-Christine. J.B.A.M. Jobard (179-1861): visionnaire de nouveaux rapports entre l’art et l’industrie, acteur priviligié des mutations de l’image en Belgique au XIXe siècle. Prom. : Dekoninck, Ralph. UCLouvain, 2006-2007, 376.

ISTASSE, Cédric, “Histoire, mémoire et identité : les fêtes nationales, régionales et communautaires en Belgique”, Courrier hebdomadaire de CRISP, 2019 (2412-2413), 5-82, 18.

“Martelaarsplein”, Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed. Brussels Hoofdstedelijk Gewest (https://monument.heritage.brussels/nl/buildings/33663). Geraadpleegd 20 februari 2023.

VERLAAK, Pieter. Chroniquers van de Revolutie: Romantische lithografen en de verbeelding van de Septemberdagen (1830-1834). K.U. Leuven, faculteit Letteren, 2012-2013, 77-79.

Colofon

Discussie