Gezicht op het Koningsplein

Het Koningsplein in Brussel zoals het er vandaag uitziet heeft haar oorsprong aan het einde van de 18^de eeuw. Tussen 1776 en 1782 werd het plein namelijk vormgegeven in classicistische stijl. Het nieuwe uitzicht van het plein kwam voort uit de idee om naar Frans voorbeeld een plein aan te leggen ter ere van een belangrijk figuur, in dit geval Karel van Lotharingen. In 1775 werd er een bronzen beeld geplaatst waar hij voorgesteld werd als een Romeins generaal met een commandostaf in de hand. In 1796 werd zijn beeltenis daarentegen gesmolten door de Fransen (zie inv. B.1998.1). Vandaag de dag prijkt een ruiterstandbeeld van Godfried van Bouillon op het Koningsplein, maar op de prent is geen enkel standbeeld te zien. Dat komt omdat er net in de periode die deze prent afbeeldt (de eerste helft van de 19de eeuw) gewoonweg geen standbeeld was.

De monumentaliteitsgedachte werd ook verder doorgetrokken naar de omliggende architectuur. Twee Franse architecten zorgden voor het ontwerp: Barré nam de basis van de conceptualisering op zich, terwijl Guimard aan het hoofd stond van de uitvoering. Om die werken mogelijk te maken droeg keizerin Maria Theresia overigens het plein en de aanpalende gebouwen over aan de Stad Brussel. In de loop der tijd zorgden aanpassingen aan de gebouwen ervoor dat de erg sterke gelijkenissen ertussen verminderden. Deze prent toont daarentegen nog steeds gevels die nauwelijks verschillen in uitzicht.

Links op de prent is de Sint-Jacobskerk-op-de-Koudenberg te zien. Ze verving de gotische kloosterkerk die in de 17de eeuw erkend was als parochiekerk. De bouw van de nieuwe kerk werd in 1780 beëindigd; de inwijding gebeurde in 1787. Net als de overige architectuur op de prent, is de kerk in erg strakke trekken vormgegeven. Verder had het Koningsplein aanvankelijk ook zogenaamde ‘schermportieken’ in verbinding met de straten rondom, zoals zichtbaar op deze prent.

Opvallend vanuit een hedendaags perspectief zijn de zuilen en poort centraal in beeld waarop het Koningsplein uitgeeft. Vandaag de dag staan die er namelijk niet meer. Het Justitiepaleis dat nu in die richting zichtbaar is, werd ook pas in 1846 opgebouwd. De zuilen en halfronde arcade die hier zichtbaar zijn, werden afgebroken in 1827, nadat architect Nicolas Roget een nieuw ontwerp had uitgewerkt. Het was de bedoeling om daarmee het zicht richting de Zavel te ‘verbinden’ met het Koningsplein; de Regentschapsstraat werd daardoor opengemaakt. Ten slotte is rechts op de prent het toenmalige Keizerlijk en Koninklijk Loterijhuis te zien.