Jules Lagae beeldhouwt "De dode Abel" in het atelier van Jef Lambeaux

Na zijn vroegste opleiding in zijn geboortestad ging Jules Lagae (Roeselare, 1862 – Brugge, 1931) in 1881 studeren aan de Academie voor Schone Kunsten van Brussel, waar hij in 1883 de eerste prijs beeldhouwkunst in de wacht sleepte. Hij raakte bevriend met Julien Dillens (Antwerpen, 1849 – Brussel, 1904) en Jef Lambeaux (Antwerpen, 1852 – Brussel, 1908), die hem zijn atelier ter beschikking stelde, zodat hij er kon werken aan zijn Abel dood gevonden, een beeldhouwwerk dat hij indiende voor de Godecharleprijs van 1884 maar dat het niet haalde (gips, Roeselare, Stedelijke Academie voor Schone Kunsten). Deze anekdote vormt het onderwerp van het schilderij van Omer Dierickx, een schilder die bekendstaat om zijn grote decoratieve gehelen, waaronder de Europazaal van het gemeentehuis van Sint-Gillis waarin hij zijn talent ten volle tot uiting breng. Minder bekend is zijn belangstelling voor de beeldhouwkunst, waaraan hij zich waagde bij Jef Lambeaux, op wiens soirées hij een habitué was.

Het tafereel, dat kundig rond de figuur van Jules Lagae is opgebouwd, toont de beeldhouwer die zijn Abel dood gevonden in aarde modelleert, in aanwezigheid van het model, dat naakt poseert in de oncomfortabele houding die de kunstenaar verlangde. We zien een gipsen versie van het beeld op de tafel aan de rechterkant. In het atelier staan verscheidene werken van Jef Lambeaux, naast studies in gips en anatomische stukken. Op het wandrek prijkt een gipsen versie van de Belvedere Torso (Vaticaanse Musea) naast een schedel, en onder de plank is naast een kleine kariatide een skelet aan een spijker opgehangen; in de vensteropening hangen een afgietsel van een hand en een gipsen kopie van de buste in laagreliëf van de heilige Johannes de Doper van de beeldhouwer Desiderio da Settignano (Settignano, ca. 1430 – Firenze, 1464; brons, Firenze, Museo Nazionale del Bargello). Op de vensterbank herkennen we de terracotta groep Moeder en kind uit de collectie Mary (cf. KIK-IRPA). Tot slot ontwaren we tussen de werken die in de achterkamer staan een gipsen versie op ware grootte van de groep De kus, eveneens van de hand van de meester. We weten niet wat er geworden is van de versie in klei waaraan de kunstenaar werkt, noch of die versie zelfs is voltooid.

Het belang van dit schilderij schuilt in het feit dat het ons het in licht badende interieur van Jef Lambeaux in de Hollestraat in Sint-Gillis laat zien. Met veel oog voor detail schildert Dierickx zelfs de spatten gips op de deurvleugels. Lambeaux bleef eigenaar van dit atelier tot het onteigend werd in het kader van de werken voor de verlenging van de Savoiestraat in 1898. De gemeente Sint-Gillis stelde hem hiervoor schadeloos door hem een nieuw atelier in de Tirolstraat ter beschikking te stellen.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2021