De tuin van Hof ten Horen

Hof ten Horen, gelegen in het dal van de Ukkelbeek, naast het domein van Wolvendael, is een van de oudste gebouwen van Ukkel: de toren dateert uit de 15e eeuw, terwijl het hoofdgebouw in 1748 werd gebouwd. Dit bescheiden en vredige landhuis werd vroeger gebruikt als rechtbank voor jachtdelicten. Dat verklaart het embleem, een in steen gegraveerde jachthoorn, waaraan het gebouw zijn naam ontleent. Na verschillende eigenaren te hebben gehad, werd Hof ten Horen in de 19e eeuw een uitspanning. Het rustieke café was erg populair en trok werklui, burgers, maar vooral schrijvers en kunstenaars aan die in de tuin, in de schaduw van de hoge bomen, aan hun schildersezel werkten. Zo werd vanaf 1908 - onder leiding van een groep kunstenaars die aan de basis lagen van het Uccle Centre d'Art - een reeks schilderijententoonstellingen georganiseerd in dit etablissement, dat werd omgevormd tot een heus kunstsalon.

Het schilderij van Carl Frederich Werlemann, De tuin van Hof ten Horen, afkomstig uit de Errera-schenking, geeft de charmante, vredige en landelijke sfeer weer van deze iconische plek uit de Ukkelse kunstgeschiedenis aan het begin van de 20e eeuw. De kunstenaar, van Nederlandse afkomst, vestigde zich in 1888 eerst in Ukkel en vervolgens in 1937 in Elsene. Deze kunstenaar, die vooral bekend staat om een reeks diepzinnige en schemerige landschappen die hij in Noorwegen schilderde, en om zijn schilderijen van pittoreske plekjes in Brusselse gemeenten, liet zich inspireren door de natuur (hij schilderde het liefst landschappen, stillevens en bloemboeketten. Hij was lid van de kunstvereniging Le Labeur, die in 1898 werd opgericht door enkele kunstenaars uit de groep La Patte de Dindon. We kunnen dit schilderij situeren in een overgangsperiode van zijn schildercarrière: zijn palet laat de donkere tinten achter zich en het oog krijgt meer finesse. Hierdoor weet hij de tuin van de afspanning op suggestieve wijze poëtisch weer te geven. Het gedempte licht valt op de voorgrond in kleine lichtvlekken door de takken van de bomen en overrompelt als het ware op de achtergrond de grond en de muren, die met lichte en gedempte tinten zijn geschilderd. 

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, D. Prina, 2024