Datum

1619

Materialen

Stijl

Lodewijk XV
neorococo

Afmetingen

hoogte 58 cm — wijdte 30 cm — diepte 20 cm (standbeeld)
hoogte 444 cm — wijdte 584 cm — diepte 210 cm (fontein)

Inventaris nummer

F005

Identifier Urban

86527
lees meer

Beschrijving

Al in 1452 is er bewijs van een fontein met een urinerende jongen – een “Manneken-Pis” –  op de hoek van de Stoofstraat en de Eikstraat.

De fontein diende oorspronkelijk voor de distributie van drinkwater, maar heeft in de loop der eeuwen talrijke veranderingen ondergaan.

In 1619 gaf het Brusselse stadsbestuur de beeldhouwer Jérôme du Quesnoy de Oudere de opdracht om een bronzen beeldje te maken ter vervanging van het stenen kunstwerk dat destijds het “Manneken-Pis” vormde. Tegelijkertijd maakte de steenhouwer Daniel Raessens een nieuwe zuil, die een voetstuk vormde, en twee rechthoekige bassins om het water in op te vangen.

Het door du Quesnoy gebeeldhouwde kind heeft een mollig gezicht en lichaam, en een relatief gespierde romp en armen. Deze stilistische kenmerken komen volledig overeen met de manier waarop jonge kinderen werden afgebeeld in onze streken eind 16e en begin 17e eeuw.

Rond 1770 werd de omgeving van het “Manneken-Pis” veranderd. Het beeldje werd in de nis geplaatst van een imposant arduinen monument, waarvan het centrale deel wordt omgeven door een balustrade met spijlen tussen stijlen met daarop vazen. Dit monument in rococostijl dateert waarschijnlijk uit het tweede kwart van de 18e eeuw. Het diende voordien voor een fontein die ingebouwd was in de omheining van het kerkhof van de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Kapellekerk. Een smeedijzeren hek, in het midden gebogen om toegang te geven tot de waterstraal van het “Manneken-Pis”, vervolledigde het geheel.

In het midden van de 19e eeuw verloor het monument zijn functie als openbare fontein en werd de inrichting nog een laatste keer aangepast tot wat we nu kennen. Onder toezicht van Joseph Poelaert, de toenmalige architect van de stad, werd er een nieuw hek geplaatst in neo-rococo-stijl en een bassin om het water op te vangen.

Het Manneken-Pis-beeldje werd in de loop der jaren verschillende keren vernield en zelfs gestolen. Sinds 1965 wordt het origineel vervangen door een kopie. Het originele beeldje staat nu in het Museum van de Stad Brussel.

De Manneken-Pis-fontein, een belangrijke toeristische attractie, staat ook bekend om de kostuums van het beeldje. Sinds de 17e eeuw is het gebruikelijk om het beeldje te verkleden voor verschillende evenementen.

Sinds 1975 wordt het geheel bestaande uit het beeldje van “Manneken-Pis”, de fontein en het hekwerk errond beschermd door een koninklijk besluit.

Bronnen

Links:
Bibliografie:

- DE ROOSE, F., Les fontaines de Bruxelles, Racine, Bruxelles, 1999.
- HEYMANS, V., "Le monument à Manneken-Pis. Changement de décor, récupération et mise en contexte" dans : COUVREUR, M. (dir.), Manneken-Pis. La vie d’une fontaine, Bruxelles, Musées et Archives de la Ville de Bruxelles, Coll. « Studia Bruxellae », n° 15, 2024, p. 88-99.
Archieven:

ASB TP 27895 (1916)
ASB IP 2767
ASB TP 10951
ASB FI D 820
ASB  PP E5
ASB PP927
ASB PP928 3-5/5
ASB fonds Desmarez carton 2, AA liasse 494.

Colofon

Discussie