Miskelk der negen provinciën

De edelsmid Henri-Joseph Holemans volgde een opleiding decoratieve kunsten aan de Sint-Lucasschool in Sint-Gillis, waar hij in 1919 afstudeerde. Waarschijnlijk was het zijn ontmoeting met edelsmid Théodore Bisschop die hem op het spoor zette van het werken met edelmetaal. Hij zou in de loopgraven in de edelsmeedkunst zijn ingewijd; na de oorlog verdiepte hij zich verder in deze praktijk en opende hij in 1920 zijn eigen atelier, waarbij hij de handelszaak van Bisschop overnam. Aanvankelijk werkte hij in een historiserende stijl, maar later schakelde hij over op een meer uitgepuurde stijl, kenmerkend voor de Art Deco, waarvan hij een van de belangrijkste Belgische vertegenwoordigers was op het gebied van edelsmeedkunst, terwijl hij zich sterk liet inspireren door de vormen van de natuur. Zo sluit hij ook aan bij de kunstschool van Maredsous, die een verfijnde esthetiek voorstaat, in verbinding met de diepe symboliek van de kerk. In zijn creaties gebruikt de edelsmid kostbare en gevarieerde materialen waarvan hij de specifieke eigenschappen, zowel op technisch als esthetisch vlak, perfect beheerst. Net als Marcel Wolfers beheerst ook Holemans de techniek van de Japanse lak. Zijn werk getuigt van een echte decoratieve gevoeligheid. Hij vervaardigt een reeks belangrijke liturgische edelsmeedwerken voor de Nationale Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg, waarvan sommige stukken van zeer hoge kwaliteit zijn.

Deze kelk, van massief goud, is gemaakt door Henri-Joseph Holemans naar een ontwerp van Paul Rome, opvolger van architect Albert Van Huffel aan het hoofd van de werf van de Nationale Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg. De kelk werd gefinancierd met giften van parochianen voor de wijding van de kerk in 1951. De kelk heeft een langwerpige vorm en de steel is versierd met negen beeldjes die met behulp van een draaibank fijn uit ebbenhout zijn gesneden. Ze stellen de patroonheiligen van de negen Belgische provincies voor: de heiligen Goedele (Brabant), Waldetrudis (Henegouwen) en Juliana (Namen) en de heiligen Gerardus (?), Hubertus (Luik), Silvinus (?), Trudo (Limburg), Rumoldus (Antwerpen?) en de zalige Karel de Goede (West-Vlaanderen). De zeer brede voet is versierd met een kruis van edelstenen en elk beeldje is bovenaan bekroond met een imposante aquamarijn. Hoewel het object Art Deco-kenmerken behoudt in de vormgeving, wijken de decoratieve keuze en deze visueel imposante elementen daarvan af. Dit verrassende stuk getuigt van een opmerkelijke artistieke originaliteit in het werk van Holemans.