Datum

1955 (volgens inscriptie)

Materialen

Stijl

art deco

Vervaardigingplaats

Brussel

Opschriften

"HOLEMANS BRUXELLES" (meesterteken, onder de voet)
"En souvenir de nos / chers parents / Simone et Lucette / Tschaggeny / 1955." (gegraveerd, onder de voet)

Afmetingen

hoogte 27 cm — diameter 15.2 cm (diameter van de voet en totale hoogte)
hoogte 9 cm — wijdte 4 cm (hoogte van de steel en breedte aan de basis van de kom)
hoogte 20 cm (hoogte zonder deksel)

Identifier Urban

104382
lees meer

Beschrijving

De edelsmid Henri-Joseph Holemans volgde een opleiding decoratieve kunsten aan de Sint-Lucasschool in Sint-Gillis, waar hij in 1919 afstudeerde. Waarschijnlijk was het zijn ontmoeting met edelsmid Théodore Bisschop die hem op het spoor zette van het werken met edelmetaal. Hij zou in de loopgraven in de edelsmeedkunst zijn ingewijd; na de oorlog verdiepte hij zich verder in deze praktijk en opende hij in 1920 zijn eigen atelier, waarbij hij de handelszaak van Bisschop overnam. Aanvankelijk werkte hij in een historiserende stijl, maar later schakelde hij over op een meer uitgepuurde stijl, kenmerkend voor de Art Deco, waarvan hij een van de belangrijkste Belgische vertegenwoordigers was op het gebied van edelsmeedkunst, terwijl hij zich sterk liet inspireren door de vormen van de natuur. Zo sluit hij ook aan bij de kunstschool van Maredsous, die een verfijnde esthetiek voorstaat, in verbinding met de diepe symboliek van de kerk. In zijn creaties gebruikt de edelsmid kostbare en gevarieerde materialen waarvan hij de specifieke eigenschappen, zowel op technisch als esthetisch vlak, perfect beheerst. Net als Marcel Wolfers beheerst ook Holemans de techniek van de Japanse lak. Zijn werk getuigt van een echte decoratieve gevoeligheid. Hij vervaardigt een reeks belangrijke liturgische edelsmeedwerken voor de Nationale Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg, waarvan sommige stukken van zeer hoge kwaliteit zijn.
Ook andere kerken in Brussel hebben werken van Holemans in hun bezit.

Deze bolvormige ciborie, gemaakt door Henri-Joseph Holemans, lijkt op het eerste gezicht eenvoudig van vorm, maar getuigt niettemin van een bijzonder subtiele esthetische zoektocht. Zo worden de zijden van de zeshoekige voet geaccentueerd door uitstekende elementen en is de rand van het deksel versierd met vierkante motieven die in het metaal zijn aangebracht. Een ivoren kruis bekroont het geheel. De belangrijkste decoratieve elementen bevinden zich op de steel, die eveneens van ivoor is. Daarop zijn vier zilveren plaatjes aangebracht met reliëfgezichten, afkomstig uit het motievenrepertoire van de edelsmid en ook gebruikt op andere werken. Het gematigde gebruik van decoratieve elementen en de strakke, precieze lijnen maken de vormen bijzonder duidelijk, wat kenmerkend is voor de art-decostijl. Een inscriptie geeft aan dat het een schenking is van de zussen Simone en Lucienne (Lucette) Tschaggeny, ter nagedachtenis aan hun ouders, en maakt het mogelijk het object te dateren op 1955.

Auteur van de beschrijving : Noémie Petit (Urban.brussels).


Bronnen

J. VANDENBREEDEN et R.M. DE PUYDT, Basiliek/basilique Koekelberg art-decomonument/monument art déco, Bruxelles/Tielt, Racines/Lannoo, 2005, p. 142-143.

J. OGONOVSZKY, « Les œuvres d’art de l’orfèvre religieux Henri Joseph Holemans réalisées pour la Basilique nationale du Sacré-Cœur de Koekelberg », dans : Annales d’Histoire de l’Art et d’Archéologie, X, 1988, pp. 60-61.

Zie ook het informatieblad over dit object op : balat.kikirpa.be

Colofon

Discussie