L'immortalité (De onsterfelijkheid)

Henri Stiellemans studeerde aan de School voor Tekenen en Nijverheid van Schaarbeek en aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Brussel bij Herman Richir (Elsene 1866 - Ukkel 1942) en Isidore Vanheyden (Antwerpen 1846 - Elsene 1905), en nam deel aan verschillende tentoonstellingen. Vandaag is Henri Stiellemans vergeten, maar tijdens zijn leven werd hij geapprecieerd. Marius Renard schreef over hem (Savoir et Beauté, juli 1926): “ … il faut citer le sympathique artiste H. Stiellemans, dont les récents achats des pouvoirs publics viennent de consacrer le beau talent. Ce succès a réjoui tout le monde parce que Stiellemans est estimé par tous et que c'est un probe, un simple, un cœur tout imprégné d'altruisme. Son art est à l'unisson de son esprit. Il n'est point tapageur. Il est franc, sans excès, gardant une mesure heureuse. Il est interprète avec une âme sensible des choses humbles et miséricordieuses de la vie.”* 

Henri Stiellemans schilderde enigszins naïef maar oprecht realistisch landschappen, en ook portretten, stillevens en interieurs. In het schilderij van Schaarbeek combineert hij op subtiele wijze de drie genres. Rondom een piano heeft hij voorwerpen verspreid die samen een soort stilleven vormen op de aloude manier, spelend met contrasten van materialen, vormen en kleuren. Er is een ingelijste foto van Koning Albert I, een viool en strijkstok, twee partituren, een Chinese vaas met gedroogde bloemen en aan de muur hangen een oud landschap en een gipsen dodenmasker van Beethoven. De titel De onsterfelijkheid die aan het schilderij is gegeven, kan betekenen dat de muziek van Ludwig van Beethoven en de heldenmoed van Koning Albert I voor altijd in het collectieve geheugen gegrift staan. De gedroogde bloemen, van het geslacht Helichrysum, worden in de volksmond "immortellen" genoemd en dragen aldus bij aan de symboliek van het schilderij. Zoals Marius Renard in 1926 opnieuw rapporteerde door Adolphe Hardy te citeren: “ Henri Stiellemans n’a jamais cherché qu'à émouvoir, parce que lui-même est toujours ému. Ses préférences vont sans cesse aux humbles choses, aux petits coins oubliés ou perdus. Une barque vermoulue, un arbre rabougri, une vieille croix au bord d'un sentier solitaire, une pauvre chapelle, une table de bois rugueux, des lunettes, un missel, un ouvrier campagnard au travail, de telles données lui suffisent à concevoir et à produire un tableau remarquable, parce qu'il se les assimile avec sincérité, ferveur et piété, et qu' il les anime magistralement de sa pensée. ” **  

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2022

* [...we moeten de sympathieke kunstenaar H. Stiellemans vermelden, wiens recente aankopen door de overheid zijn talent hebben bevestigd. Iedereen was blij met dit succes, want Stiellemans staat bij iedereen in hoog aanzien en is een indringende, eerlijke man met een hart doordrongen van altruïsme. Zijn kunst is in harmonie met zijn geest. Ze is geenszins opzichtig. Ze is openhartig, zonder overdaad, en behoudt een gezond evenwicht. Hij is een gevoelige vertolker van de nederige en barmhartige dingen in het leven.]

** [Henri Stiellemans heeft nooit iets anders willen doen dan mensen ontroeren, omdat hij zelf altijd ontroerd is. Zijn voorkeur gaat altijd uit naar de bescheiden dingen, de vergeten of verloren hoekjes van de wereld. Een door wormen aangevreten boot, een niet uitgegroeide boom, een oud kruis langs een eenzaam pad, een armoedige kapel, een ruwhouten tafel, een bril, een missaal, een landarbeider aan het werk - dit alles is genoeg voor hem om een opmerkelijk schilderij te bedenken en te maken, want hij assimileert deze elementen oprecht, vurig en vroom, en bezielt ze meesterlijk met zijn gedachten.]