Jiddisch Boek "Shtetl. Mijn verwoeste huis. Herinneringen", geïllustreerd met 31 litho's

Issachar Ryback (1897-1935), geboren in Elisabethgrad in het Russische Rijk, nu in Oekraïne, is een schilder die tegenwoordig weinig bekend is bij het publiek, maar die een sleutelrol speelde in de avant-gardistische kunstbewegingen die een revolutie teweegbrachten in de Joodse kunst in het begin van de 20e eeuw.

Ryback schreef zich in aan de Kunstschool van Kiev tussen 1911 en 1916. Sterk beïnvloed door de etnografische expedities van An Ski (Shloyme Zanvl Rapoport, 1863-1920) in de "verblijfszone" waar de meeste Joden van het Russische Rijk waren opgesloten, nam hij zelf deel aan twee expedities in 1915 en 1916. Tijdens de tweede expeditie bezocht hij samen met El Lissitzky (1890-1941) talrijke synagogen, waarvan de beschilderde en gebeeldhouwde motieven een nieuw artistiek alfabet inspireerden. Na de revolutie van 1917 werd hij als tekenleraar aangenomen door het centrale comité van de Kultur Lige - een vereniging die een heropleving van de Jiddische cultuur voorstond - die in 1918 in Kiev was opgericht en waarvan ook El Lissitky en Chagall lid waren.

In 1918 schreef Ryback samen met Boris Aronson (1899-1980) een artikel in het tijdschrift Oyfgang, waarin hij de bijdrage van de volkskunst theoretiseerde als een terugkeer naar traditie en joodsheid, maar ook naar het Oosten en archaïsme. Na een korte periode in Moskou en vervolgens Berlijn vestigde de kunstenaar zich in 1926 in Parijs. Tentoongesteld in de beste Europese galerijen, stierf hij plotseling in 1935.

Het album, dat beschouwd wordt als Ryback's meesterwerk, werd gepubliceerd in 1923, maar de meeste platen dateren uit 1917. Shtetl, letterlijk 'kleine stad', is de naam die gegeven wordt aan een Oost-Europese stad met een grote Joodse gemeenschap. De illustraties tonen het dagelijks leven in Ryback's geboortesjtetl voordat deze werd vernietigd door de pogroms in Oekraïne tussen 1918 en 1922. Maar er hangt een tragische gebeurtenis boven het werk: de moord op de vader van de kunstenaar zelf in 1921 door de Oekraïense troepen van Symon Petliura. De evocatie van het verloren dorp is ook een herinnering aan deze persoonlijke tragedie.