Datum
soort van object
Techniek
Stijl
Opschriften
"C. MEUNIER /1900" (in het kwartier linksonder, op het doek van Binjé)
Afmetingen
Inventaris nummer
Identifier Urban
Beschrijving
In het overvloedige oeuvre van Constantin Meunier hebben gebeeldhouwde portretten, zowel “en ronde-bosse” als in bas-reliëf, weinig aandacht gekregen in de kunsthistorische literatuur, ondanks de overvloedige bibliografie over de kunstenaar die tot op heden werd gepubliceerd. Toch blonk de beeldhouwer uit in deze kunst. Hoewel hij vóór 1890 enkele gebeeldhouwde portretten maakte, bijvoorbeeld Portret van wijlen juffrouw Gabrielle Platteau, voorgesteld op de Driejaarlijkse Tentoonstelling van Schone Kunsten in Antwerpen in 1879, stonden vooral familieleden van hem model. Opmerkelijk is de Buste van mevrouw Meunier uit 1890 (gips, Elsene, Constantin Meuniermuseum).
Vanaf 1899 stortte Constantin Meunier zich echter op de
portretkunst, waarbij hij portretten maakte van zijn vrienden, voornamelijk
kunstenaars. Dit zijn de bustes van de schilders Victor Gilsoul (1899, gips,
Elsene, Constantin Meuniermuseum), Théo van Rysselberghe (1899, gips, idem en brons, Brussel, KMSKB), Henri Duhem (1901,
gips, idem en
Douai, Musée de la Chartreuse), Émile Claus (1902, gips, idem en brons in Gent, Museum voor Schone Kunsten),
Adrien Joseph Heymans (1902, gips, idem),
Charles Cottet (gips, idem en
Parijs, Musée d'Orsay), zijn eigen buste in 1903/1904 (brons, Elsene,
Constantin Meuniermuseum). Er zijn ook portretten in haut-reliëf van de
schilder en architect Henri Van de Velde (1899, gips, idem), de schilder Isidore Verheyden (1900, gips, idem) en de musicus Eugène Ysaÿe (ca. 1901, brons, idem). Ten slotte maakte hij ook enkele portretten
in bas-reliëf, van de beeldhouwer Alexandre Charpentier (gips, idem) en van de schilder Franz Binjé in 1900. Het
gemeentehuis van Schaarbeek is in het bezit van de bronzen versie die
toebehoorde aan de familie Binjé, en het Constantin Meuniermuseum van het
gipsen project (50,7 x 51,6 x 8,6 cm, inv. 131).
Vóór het Portret van Franz Binjé (Luik 1835 - Schaarbeek 1900) vervaardigde Constantin Meunier de bas-reliëfportretten van zijn kinderen en kleinkinderen, in brons of tin, vanaf dat van zijn dochter Charlotte op 18-jarige leeftijd in 1886 tot dat van zijn kleinzoon Constantin in 1903, die alle bewaard worden in het Constantin Meuniermuseum, evenals zijn eigen medaillonportret en het portret van zijn broer Jean-Baptiste Meunier in 1894. Met grote finesse slaagt de beeldhouwer erin de trekken van zijn modellen weer te geven en hun persoonlijkheid te belichamen. De figuur is schilderend afgebeeld, met een penseel in zijn hand en leunend over zijn werk. Een bebost landschap verlevendigt de achtergrond en vangt het licht. Het herinnert ons eraan dat Franz Binjé een getalenteerde landschapskunstenaar van de Belgische moderne school was. Een bronzen kopie van dit portret bevindt zich op het graf van Franz Binjé op het kerkhof van Sint-Joost-ten-Node.
Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 202 2
Bronnen
Over het werk :
Gemeentearchieven Schaarbeek (Patrimoine artistique, XIII.A.02.S01.D128).
Exposition Triennale des Beaux-Arts, Hall du Cinquantenaire, Brussel, 1900, n°904.
LEMMONIER, C., Exposition Frantz Binjé, Cercle artistique et littéraire de Bruxelles, 1901, s.p.
FONTAINE, A., « Constantin Meunier », Art et Esthétique, Librairie Félix Alcan, Parijs, 1923, p. 160.
BEHETS, A., Constantin Meunier/ L’homme, l’artiste et l’œuvre, Collection nationale, Office de publicité, Brussel, 1942, p. 47 (réed. 1946, p. 44).
BAUDSON, P., “Meunier, Constantin”, in VAN LENNEP, J. (dir), De 19de eeuwse Belgische beeldhouwkunste, II, Générale de Banque, Brussel, 1990, p. 500.
Tentoonstellingscatalogus Réveil littéraire et artistique : Schaerbeek 1880-1930, Schaarbeek gemeentehuis 1998-1999, n°42.
ENGELEN, C. & MARX, M., Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, Studia 90, 2002.
https://fr.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois_Binj%C3%A9.
Over de kunstenaar :
DEVIGNE, M., « Constantin Meunier », in Les Grands Belges, Brepols, Turnhout, 1919.
FONTAINE, A., « Constantin Meunier », Art et Esthétique, Librairie Félix Alcan, Parijs, 1923.
PIERARD, L., Constantin Meunier, éditions Dietrich & Cie, Brussel, 1937.
BEHETS, A., Constantin Meunier/ L’homme, l’artiste et l’œuvre, Collection nationale, Office de publicité, Brussel, 1942.
CHRISTOPHE, L., Constantin Meunier, De Sikkel, Antwerpen, 1947.
Tentoonstellingscatalogus Constantin Meunier, Bergbau-Museum, Bochum, 1970-1071.
BAUDSON, P., “Meunier, Constantin”, n VAN LENNEP, J. (dir), De 19de eeuwse Belgische beeldhouwkunste, II, Générale de Banque, Brussel, 1990, p. 497-503.
Tentoonstellingscatalogus Constantin Meunier (1831-1905)/Skulpturen – Gemälde – Zeichnungzen, Ernst Barlach Haus, Hamburg, 1998.
JACOBS, A., in Boetseren met potlood : tekeningen van beeldhouwers van de 17de eeuw tot heden, cat. tentoonstelling, Koninklijke Bibliotheek van België, Brussel,, 2004, p. 96-99.
ENGELEN, C. & MARX, M., Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, Studia 90, 2002.
Tentoonstellingscatalogus Constantin Meunier à Séville. L’ouverture andalouse, MRBAB, Bruxelles, 2008
JEROME-SCHOTSMANS, M., Constantin Meunier. Sa vie, son oeuvre, Olivier Bertrand Editions, 2011.
KEPETZIS, E., « Canneel, Willem Eugène » in Allgemeines Künstler-Lexikon, 89, De Gruyter, 2016, p. 249-251.
Discussie