La vestale (De vestaalse maagd)

Emmanuel van den Bussche, in 1863 winnaar van de Prix de Rome, had een strikt academische carrière, zoals veel bekroonde kunstenaars die in de tweede helft van de 19de eeuw naar Italië reisden. Als reiziger verbleef hij in Rome, in heel Europa en in het Midden-Oosten. Hij werd opgeleid aan de Antwerpse Academie in de historisch-romantische trant van Nicaise de Keyser (1813-1887), werd daar docent in 1872, waarna hij vanaf 1886 lesgaf in Brussel. Hij schilderde een aantal muurschilderingen, met name voor het Posthotel in Brussel, en nam tussen 1860 en 1890 deel aan vele tentoonstellingen (Antwerpen, Brussel, Gent, Namen).

La Vestale [De Vestaalse] toont in een sombere sfeer een jonge vrouw zittend op de sokkel van een rond en sacraal klassiek monument, zoals aangegeven door de inscriptie DIVA die bovenaan de steen is gegraveerd: het betreft de tempel van Vesta, de godin van de huiselijke haard in het antieke Rome, wier tempel het middelpunt van de staat vertegenwoordigde.
Op de achtergrond wijst een gedrapeerde en gekroonde man, de Grote Hogepriester, in het onheilspellende schemerdonker de vrouw aan gewapende soldaten aan. Zijzelf is gekleed in een ruime witte en verfomfaaide stola en lijkt moedeloos te berusten in het ongeluk, terwijl haar blik is verzonken in een sinistere introspectie. Voor haar ligt de oorzaak van haar nakende straf: een instrument om vuur te maken en stukken gedoofde kolen. De Vestaalse maagd heeft het heilige vuur laten doven.

Het antieke thema en de antieke stijl - de esthetische canon, het gezicht met de Griekse neus - zijn typisch voor het neoclassicisme, terwijl de tragiek van de scène en de negatieve benadering van de Romeinse wereld, waarvan de religie hier als barbaars en wreed wordt afgeschilderd, typisch zijn voor de romantiek.

Dit schilderij werd geschilderd in Parijs en werd zeker gemaakt na Van den Bussches ervaring in Rome (1864 tot 1866), waar hij het thema van de Romeinse decadentie ontwikkelde in Le Dernier Romain [De laatste Romein], een (verdwenen?) monumentaal doek dat vanuit Rome werd opgestuurd om in België te worden tentoongesteld als eerste vrucht van de prestigieuze prijs.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, D. Tonglet, 2022