Datum

1904

Materialen

Stijl

Realisme
symbolisme

Identifier Urban

70260
lees meer

Beschrijving

Deze groep symboliseert de Onderlinge Bijstand en versiert de hoek rechts vooraan van het dak van het hoofdpaviljoen van het gemeentehuis van Sint-Gillis. Haar tegenhanger is de groep Solidariteit van Victor Rousseau. Het gemeentehuis van Sint-Gillis bewaart eveneens het met imitatiebrons beschilderde gipsen model op halve grootte van dit werk. Alphonse de Tombay stelt het idee van onderlinge bijstand voor als een jonge vrouw die is gekleed zoals in de oudheid; ze ondersteunt een bejaarde man met naakt bovenlijf die een wandelstok vasthoudt en een aarzelende pas voorwaarts zet. Het gebaar van de vrouw moet het concept onderlinge bijstand uitdrukken. Het gemeentebestuur wou zodoende zijn steun verlenen aan het ethisch model van de collectieve voorzieningen tegen sociale risico’s zoals werkloosheid, ziekte en arbeidsongevallen, en voor pensioen. Samen met Volksgezondheid, Solidariteit, Openbare Veiligheid, Armenzorg en Financiën verdiende Onderlinge Bijstand ten volle zijn plaats op de hoofdgevel van het gemeentehuis, die volledig aan de krachtlijnen van de lokale politieke werking op maatschappelijk vlak is gewijd. Het werk spreekt aan door zijn onderwerp, dat ongebruikelijk is in de beeldhouwkunst en past in de rijke maar academische productie van de beeldhouwer. Het is frontaal opgebouwd maar ontbeert kracht en bezieling.

Opmerkelijk is dat Alphonse de Tombay ook werd gevraagd om voor de decoratie van het gemeentehuis van Sint-Gillis een groep te ontwerpen die het Openbaar Onderwijs symboliseerde. Het ontwerp werd op 13 juni 1914 onderzocht. De administratieve documenten uit die tijd maken gewag van een discussie over de plaats waar het beeld moest worden opgesteld, namelijk voor of achter een van de muurdammen van de centrale beglaasde deur van de wachtzaal in het gebouw. Dat is alles wat we weten over deze niet teruggevonden groep, die kennelijk niet in aanmerking kwam voor de decoratie van het gemeentehuis.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, A. Jacobs, 2021

Bronnen

Exposition des modèles et des esquisses des œuvres d’art destinées à la décoration extérieure et intérieure du nouvel hôtel de ville, Sint-Gillis, 14 februari 1904, n°7 (gidsmodel).

LETTENS, H., « De Tombay, Alphonse », in De 19de-eeuwse Belgische Beeldhouwkunst, II, Bruxelles, General Bank 1990, p. 351 (geciteerd).

DEJEMEPPE, P., De gevelbeelden van het stadhuis van Sint-Gillis, Sint-Gillis, 2019, n°2.
Colofon

Discussie