L'entonnoir à Genk (De trechter van Genk)

Joseph Coosemans kwam uit een bescheiden gezin en werd op jonge leeftijd wees. Zijn vader stuurde hem in de richting van een bestuurlijke carrière en hij kreeg de post van gemeenteontvanger, die hij van 1854 tot 1872 in Tervuren bekleedde. In deze periode kwam hij in contact met de landschapsschilders van de School van Tervuren, en meer bepaald met Hippolyte Boulenger (1837-1874) en Théodore Fourmois (1814-1871), die zijn eerste leermeesters werden. Zijn passie voor landschapsschilderkunst leidde hem vervolgens naar Barbizon, waar hij een aantal werken maakte die beïnvloed waren door de School van Fontainebleau. Na zijn terugkeer in België vestigde de schilder zich eerst in Leuven, daarna in de Limburgse Kempen, met name in de omgeving van Genk. Hij keerde echter regelmatig terug naar Tervuren om er te schilderen. In 1887 vormde zijn benoeming tot docent landschapsschilderkunst aan het Hoger Instituut van Antwerpen de bekroning van zijn carrière.

Coosemans verhuisde in 1876 naar Genk. De bodeminzinking in Genk is een typisch werk uit deze periode. In een vallei omringd door bomen, subtiel verlicht door de schemering, warmen twee boerinnen zich rond een kampvuur, terwijl in de verte koeien en hun herder verschijnen. In dit werk gebruikt de schilder een reeks rijk genuanceerde kleuren, voornamelijk groen, grijs en beige, die harmonieus balanceren met de roodbruine tinten van de bomen. In de roze, blauwe en witte lucht vliegen een paar vogels, wat het tafereel een romantische sfeer geeft. In 1905 organiseerde de Cercle artistique et littéraire van Brussel een overzichtstentoonstelling van het werk van Joseph Coosemans, waar toen ook De bodeminzinking in Genk te zien was. In het voorwoord van de catalogus die bij deze gelegenheid werd gepubliceerd, merkte de kunstcriticus Charles Tardieu op: “ Qu’il reste à Tervueren, s’installe à Genck ou pousse jusqu’à Barbizon, qu’il donne la sensation du chaud ou du froid, du matin ou du soir, il n’en restera pas moins lui-même, sans altérer la couleur locale des contrées qu’il observe, ni l’impression atmosphérique, ni l’aspect plus ou moins lumineux des saisons ou des moments. ” *  (TARDIEU, Ch., Exposition Joseph-Théodore Coosemans, Cercle artistique et littéraire van Brussel, 1905, p.6).

Auteur : Verenigin voor het Kunstpatrimonium, C. Ekonomides, 2022

Analyse vergemakkelijke gemaakt dankzij de vriendelijke hulp van de heer Herman De Vilder, redactiesecretaris van het kunsttijdschrift Het Hof van Melijn, uitgegeven door de VZW “ De Vrienden van de School van Tervuren”.

* [Of hij nu in Tervuren verblijft, zich in Genk vestigt of doorreist tot Barbizon, of hij nu het gevoel van warmte of kou, ochtend of avond weergeeft, hij zal niet minder zichzelf blijven, zonder de plaatselijke kleur van de streken die hij observeert te veranderen, of de atmosferische indruk, of het meer of minder heldere aspect van de seizoenen of momenten.]