Het Broodhuis op de Grote Markt in Brussel in de 19de eeuw

François Stroobant, een Brussels kunstenaar, heeft zich in de 19de eeuw vooral op de kaart gezet met zijn stadszichten, vooral dan van het oude Brussel. Enkele van die werken sieren de muren van het Kabinet van de Burgemeester in het Brusselse Stadhuis.

Deze prent biedt een zicht op het Broodhuis in het midden van de 19^de eeuw. Het is een momentopname van een alledaagse dag; het gebouw wordt niet geïsoleerd weergegeven, maar gevuld en omgeven door stedelijke bedrijvigheid.

Het classicistische uitzicht van het gebouw, zoals hier te zien op de prent, heeft het Broodhuis slechts gedurende een eeuw gehad. In 1512-1536 liet Karel V op de plaats van de Brusselse Broodhallen immers een nieuw gebouw optrekken, in een voornamelijk gotische stijl, om zijn administratie te kunnen onderbrengen aan de Nedermerckt (de huidige Grote Markt in Brussel). Het gebouw onderging in de loop van de zestiende en zeventiende eeuw nog enkele bouwwerken (zie inv. M.X.507).

In 1695 werd het Broodhuis – net als de rest van de stad Brussel – slachtoffer van het Franse bombardement onder leiding van koning Lodewijk XIV. Slechts de muren bleven overeind (zie inv. M.X.11). Mondjesmaat werden er kleine herstellingen uitgevoerd, tot in 1767 een echte renovatie van start ging. Het oude Broodhuis - dat globaal genomen een gotisch uitzicht had - werd omgebouwd tot een achttiende-eeuws classicistisch gebouw, de kenmerkende stijl voor die periode. Het toenmalige gebouw is goed te herkennen aan het mansardedak, waarbij er een ‘knik’ in het dak zit. De trap aan de voordeur dateert van 1776 en ook de winkeltjes op de begane grond namen daar aan het einde van de 18^de eeuw hun intrek.

Hier ook duidelijk zichtbaar op de prent is een lantaarnpaal op de Grote Markt. Vanaf 1790 had er een vrijheidsboom op de Grote Markt gestaan, maar in 1812 kwam er een houten lantaarnpaal in de plaats. Twaalf jaar later werd die vervangen door een gietijzeren exemplaar: de lantaarnpaal hier zichtbaar op de prent. Hij werkte op gas en stond op een verhoog van enkele trapjes, maar werd in 1849 afgebroken.

Vanaf 1860 onderging het Broodhuis een restauratie die volledig komaf maakte met dit gebouw uit de achttiende eeuw. Inspiratie werd toen volop gezocht in beelden uit de zestiende en zeventiende eeuw. Er werd een volledig nieuw gebouw neergepoot (het gebouw zoals we het vandaag nog kennen), dat de gotische elementen van weleer zelfs heel erg uitvergrootte en aan het Broodhuis een uitzicht gaf dat ze nooit had gekend.