Willem de Zwijger, prins van Oranje

Dit beeld werd gemaakt door Charles Van der Stappen, een Brusselse beeldhouwer, onder meer bekend van het beeld De dood van Ompdrailles, dat zich in de Koningstuin bevindt (https://collections.heritage.brussels/nl/objects/83302). Het standbeeld maakt deel uit van de marmeren beelden van de Kleine Zavel square, die in 1890, ter ere van de 60^ste verjaardag van België werd ingehuldigd. Hendrik Beyaert (1823-1894), architect van de Kleine Zavelsquare en het gebouw van de Nationale Bank van België, stelde de beelden op in een halve cirkel, in nissen in het plantsoen rond het beeld van Egmont en Hoorn. De beeldhouwwerken werden door één Brusselse artiest, Xavier Mellery, uitgetekend en vervolgens vervaardigd door verschillende Belgische kunstenaars. Mellery, illustrator en schilder, bekend van werken zoals Wijsheid in het Charliermuseum (https://collections.heritage.brussels/nl/objects/93712), tekende zowel deze marmeren sculpturen als de bronzen exemplaren die op het hekwerk rond de Kleine Zavel square werden geplaatst. Deze werkwijze moest de eenheid van het geheel verzekeren en anachronismen of herhalingen in de beelden vermijden.

Het marmeren ensemble toont 16^de-eeuwse illustere Belgen. In de geest van de 19^de -eeuwse inrichtende overheid vormden zij een pantheon van de prille natie dat de geschiedenis van vaderlands verzet, in dit geval tegen de Spaanse overheersing, bevestigde. Dit standbeeld is een afbeelding van Willem de Zwijger, ook bekend als Willem van Oranje-Nassau, Prins van Oranje (1533-1584). Hij was de voornaamste aanstoker van de opstand tegen het Spaanse gezag, die vanaf 1566 tot stand kwam wegens onder meer het Spaanse gebrek aan godsdiensttolerantie. Hij leidde de opstand tegen Filips II (1527-1598) en was grondlegger van de Republiek der Verenigde Provinciën. Als gevolg van zijn verzet liet de Spaanse koning een prijs op zijn hoofd zetten. Dit was één van de redenen waarom hij op 10 juli 1584 vermoord werd door Balthasar Gerards, ook bekend onder zijn Franse naam Balthasar Gérard (1557-1584). Het beeld zelf toont de Zwijger met vastberaden blik, de linkerhand op het heft van de degen langs zijn zijde en een bevelhebbersstaf in de rechterhand.

Dit beeld behoorde overigens bij de eerste twee sculpturen die besteld werden in 1882 en werd samen met de anderen in 1997 gerestaureerd onder leiding van architecte Barbara Van der Wee en met financiering van de Cornelis Floris stichting.