Locatie
Datum
soort van object
Geheel
Gedenkplaat voor voor de Anderlchtenaars in Congo gestorven (1876-2908)
Monument voor Generaal Thys
Gedenkplaat ter ere van Paul Panda Farnana
De Boogschutter
Bas-reliëfs Belgolaise
Herdenkingsmonument ter ere van het Afrikakorps 1885-1960
Monument voor de koloniale pioniers van de gemeente Elsene
Buste van Leopold II (verwijderd)
Kolonel Louis Chaltin
Edmond Thieffry
Gedenkplaat voor ""Aux Etterbeekois (...) morts au Congo" [aan de Etterbeekse pioniers (...) gestorven in Congo"]
Paar Afrikaanse dragers - galerie de l'Écuyer
Monument-fontein ter ere van kapitein Louis Crespel
Het Congomonument of Herdenkingsmonument van de belgen gesneuveld voor de koloniale werken
Tamtam speler
De Zeemeermin van Baudouinville
Koning Leopold II (Andere)
weggelopen slaven door honden achterhaald (SB)
Monument voor Georges Brugmann (SB)
Luitenant-Generaal baron Tombeur de Tabora
Leopold II (FED)
Monument Henri Jaspar
Monument Majoor Ernest Cambier
Hulde aan de Dynastie - Herdenkingsplaat
Henry Carton de Wiart
Generaal Emile Storms (verwijderd)
Generaal Brialmont (SB)
Buste van Leopold II (verwijderd)
Materialen
- metaal > brons (buste )
- minerale materialen > steen > blauwe hardsteen (sokkel)
Opschriften
"DANS LE CIEL DE L'YSER, SA BRAVOURE HEROIQUE / SA TENACITÉ INDOMPTABLE FIRENT LA GLOIRE DE NOS / AILES. IL FUT VAINQUEUR DANS DIX COMBATS AÉRIENS. / IL RÉALISA EN 1925 LE PREMIER VOL BELGIQUE-CONGO / FIDÈLE À LA CAUSE QU'IL SERVAIT, IL MOURUT DANS / LE CIEL AFRICAIN" (op de voorkant van de sokkel, beneden)
Identifier Urban
Beschrijving
In 1932 werd dit monument in Etterbeek opgericht als eerbetoon
aan Edmond Thieffry. De van oorsprong Etterbeekse piloot kwam in 1929 op
36-jarige leeftijd om bij een vliegtuigongeluk in Congo.
Thieffry stond bekend als een 'crack van de Belgische vliegerij', voornamelijk dankzij zijn triomfen tijdens de Eerste Wereldoorlog: tien officieel erkende overwinningen op de vijand, vele ontsnappingen en vluchten op lage hoogte boven Brussel om boodschappen van hoop te droppen. Na de oorlog keerde hij terug naar zijn leven als advocaat, maar zijn grootste passie bleef altijd de luchtvaart. Zo vertrok hij 'in 1925 aan boord van een driemotorige Handley-Page van Belgische makelij en met een vermogen van 850 pk', met een kleine bemanning, en met de persoonlijke steun van koning Albert I, om de eerste luchtverbinding Brussel-Congo tot stand te brengen over 8.124 km. Hij vertrok op 12 februari en kwam op 3 april aan in Leopoldville (het huidige Kinshasa), dus na 51 dagen, waarvan 75 uur vliegtijd. Na deze prestatie zette E. Thieffry zich in voor de koloniale propaganda ter promotie van de "ontwikkeling" – een herformulering van de "beschavingsmissie" – van de Belgische kolonie via technologische vooruitgang, waaronder transport.
Vervolgens ondernam Thieffry nog meerdere pogingen om andere verbindingen tot stand te brengen, maar telkens zonder succes. Uiteindelijk werden hij en zijn bemanning tijdens een laatste vlucht in april 1929 verrast door een tornado en stortten ze neer op 150 km ten noorden van Albertstad (nu Kalemie). Thieffry en zijn copiloot Julien stierven, terwijl de mecanicien, Gastuche, ernstig gewond raakte. De twee Belgische piloten werden ter plekke begraven.
De heldhaftige legende rond de lucht-“raid” van E. Thieffry diende decennialang ter promotie van het koloniale toerisme en de vluchten van Sabena (en haar opvolgers) tussen België en het Afrikaanse continent.
Al in 1930 werden plannen gemaakt om ter ere van de piloot een
monument op te richten. Een Comité du Mémorial Thieffry werd opgericht en een
openbare inschrijving werd gelanceerd om 'een gedenkteken op te richten met
daarop zijn borstbeeld (...) en ook om op zijn grafzerk in Kivu een bescheiden
steen te plaatsen. Allemaal om te herdenken hoe hij ons Vaderland heeft geëerd
door die eerste langeafstandsvlucht Brussel-Congo af te leggen. Het surplus der
ingezamelde fondsen wordt ingezet voor de studiebeurzen van zijn vijf
kinderen'. (verschenen op 03.06.1931 in Le Vingtième Siècle)
Het monument, dat op 10 juli 1932 werd ingehuldigd aan de
Boileaulaan in Etterbeek, is het werk van kapitein-piloot César Battaille.
Bronnen
J.M., « Un grand as belge, Edmond Thieffry, se tue...tandis que Kingsford Smith reprend son vol...», in L'Air. Revue bi-mensuelle Organe de l'Aviation française, n°228, mai 1929, p. 13-14 (Source gallica.bnf.fr/Musee Air France).
THIEFFRY, E., En Avion de Bruxelles au Congo Belge. Histoire de la première liaison aérienne entre la Belgique et sa colonie. Bruxelles-Léopoldville, 1925, La Renaissance du Livre, Bruxelles, 1926.
MOREL, A., La légende d’Edmond Thieffry, Chagor, Liège, 1946.
DELLICOUR, F., « Edmond Thieffry », Biographie coloniale belge, t. II, 1951, col. 904‑908.
HOUART, V., « Edmond Thieffry », Biographie nationale, t. 35, 1969, col. 695‑696.
DOBRUSZKES, F., « Thieffry, station de métro », JAUMAIN, S. (dir.), Dictionnaire d’histoire de Bruxelles, Prosopon, Bruxelles, 2013, p. 774.
Discussie