Locatie

Boileaulaan, Etterbeek

Datum

Tussen 1931 en 1932 (Inwijding 10.07.1932 .)

Materialen

Opschriften

"A / EDMOND THIEFFRY / PILOTE AVIATEUR" (op de voorkant van de sokkel, boven)
"DANS LE CIEL DE L'YSER, SA BRAVOURE HEROIQUE / SA TENACITÉ INDOMPTABLE FIRENT LA GLOIRE DE NOS / AILES. IL FUT VAINQUEUR DANS DIX COMBATS AÉRIENS. / IL RÉALISA EN 1925 LE PREMIER VOL BELGIQUE-CONGO / FIDÈLE À LA CAUSE QU'IL SERVAIT, IL MOURUT DANS / LE CIEL AFRICAIN" (op de voorkant van de sokkel, beneden)

Identifier Urban

53468
lees meer

Beschrijving

In 1932 werd dit monument in Etterbeek opgericht als eerbetoon aan Edmond Thieffry. De van oorsprong Etterbeekse piloot kwam in 1929 op 36-jarige leeftijd om bij een vliegtuigongeluk in Congo.

Thieffry stond bekend als een 'crack van de Belgische vliegerij', voornamelijk dankzij zijn triomfen tijdens de Eerste Wereldoorlog: tien officieel erkende overwinningen op de vijand, vele ontsnappingen en vluchten op lage hoogte boven Brussel om boodschappen van hoop te droppen. Na de oorlog keerde hij terug naar zijn leven als advocaat, maar zijn grootste passie bleef altijd de luchtvaart. Zo vertrok hij 'in 1925 aan boord van een driemotorige Handley-Page van Belgische makelij en met een vermogen van 850 pk', met een kleine bemanning, en met de persoonlijke steun van koning Albert I, om de eerste luchtverbinding Brussel-Congo tot stand te brengen over 8.124 km. Hij vertrok op 12 februari en kwam op 3 april aan in Leopoldville (het huidige Kinshasa), dus na 51 dagen, waarvan 75 uur vliegtijd. Na deze prestatie zette E. Thieffry zich in voor de koloniale propaganda ter promotie van de "ontwikkeling" – een herformulering van de "beschavingsmissie" – van de Belgische kolonie via technologische vooruitgang, waaronder transport.

Vervolgens ondernam Thieffry nog meerdere pogingen om andere verbindingen tot stand te brengen, maar telkens zonder succes. Uiteindelijk werden hij en zijn bemanning tijdens een laatste vlucht in april 1929 verrast door een tornado en stortten ze neer op 150 km ten noorden van Albertstad (nu Kalemie). Thieffry en zijn copiloot Julien stierven, terwijl de mecanicien, Gastuche, ernstig gewond raakte. De twee Belgische piloten werden ter plekke begraven.

De heldhaftige legende rond de lucht-“raid” van E. Thieffry diende decennialang ter promotie van het koloniale toerisme en de vluchten van Sabena (en haar opvolgers) tussen België en het Afrikaanse continent.

Al in 1930 werden plannen gemaakt om ter ere van de piloot een monument op te richten. Een Comité du Mémorial Thieffry werd opgericht en een openbare inschrijving werd gelanceerd om 'een gedenkteken op te richten met daarop zijn borstbeeld (...) en ook om op zijn grafzerk in Kivu een bescheiden steen te plaatsen. Allemaal om te herdenken hoe hij ons Vaderland heeft geëerd door die eerste langeafstandsvlucht Brussel-Congo af te leggen. Het surplus der ingezamelde fondsen wordt ingezet voor de studiebeurzen van zijn vijf kinderen'. (verschenen op 03.06.1931 in Le Vingtième Siècle)

Het monument, dat op 10 juli 1932 werd ingehuldigd aan de Boileaulaan in Etterbeek, is het werk van kapitein-piloot César Battaille.In het midden van het gedenkteken toont een bronzen plaquette het traject van de vlucht Brussel-Congo van 1925. 

Bronnen

J.M., « Un grand as belge, Edmond Thieffry, se tue...tandis que Kingsford Smith reprend son vol...», in L'Air. Revue bi-mensuelle Organe de l'Aviation française, n°228, mai 1929, p. 13-14 (Source gallica.bnf.fr/Musee Air France).

THIEFFRY, E., En Avion de Bruxelles au Congo Belge. Histoire de la première liaison aérienne entre la Belgique et sa colonie. Bruxelles-Léopoldville, 1925, La Renaissance du Livre, Bruxelles, 1926.

MOREL, A., La légende d’Edmond Thieffry, Chagor, Liège, 1946.

DELLICOUR, F., « Edmond Thieffry », Biographie coloniale belge, t. II, 1951, col. 904‑908.

HOUART, V., « Edmond Thieffry », Biographie nationale, t. 35, 1969, col. 695‑696.

DEROM, P., De beelden van Brussel. Inventaris, Patrick Derom Gallery, Brussel, 2002, p. 83.
 

DOBRUSZKES, F., « Thieffry, station de métro », JAUMAIN, S. (dir.), Dictionnaire d’histoire de Bruxelles, Prosopon, Bruxelles, 2013, p. 774.

STANARD, M., The Leopard, the Lion and the Cock. Colonial Memories and Monuments in Belgium, Leuven University Press, Leuven, 2019, p. 126.

DE LA ROYERE, C., Edmond Thieffry, 2 vol., Bruxelles, éditions pat.H, 2018-2019.
Colofon

Discussie