Het Congomonument of Herdenkingsmonument van de belgen gesneuveld voor de koloniale werken

Niet ver van de centrale dreef, in het noordwestelijk deel van het park staat het Congomonument. Deze beeldsculptuur is gemaakt van witsteen van Euville en werd ontworpen door de beeldhouwer Thomas Vinçotte die zijn werk onderaan signeerde met ‘Vinçotte / Sculpt 1921’.

Het initiatief tot oprichting van dit gedenkteken kwam er al onmiddellijk na het overlijden van koning Leopold II in 1909. Het memoriaal was bedoeld als hommage aan het ‘beschavingswerk’ van de eerste Belgische kolonisten in Congo (DE CALLATAY, F., 1996, p. 197). Het roemde onder meer de overdracht van de kolonie aan België in 1908. Onder de bescherming van koning Albert I werd in 1911 een nationaal comité opgericht dat de bouw van het monument zou organiseren. Het geld kwam van de Staat, de Stad Brussel en intekenaars. Gezien zijn bekendheid werd de beeldhouwer Thomas Vinçotte rechtstreeks aangesproken, zonder eerst een wedstrijd uit te schrijven. Hoewel hij het ontwerp volledig zelf tekende, deed hij een beroep op de technische adviezen van architect Ernest Acker. Het gedenkteken werd vanaf 1912 ontworpen en ter plaatse gehouwen. Door de Eerste Wereldoorlog en de slechte gezondheid van Vinçotte zou de inhuldiging pas in 1921 plaatsvinden.

Het imposante werk staat op een verhoog dat bereikbaar is via drie trappen. Het heeft de vorm van een cirkelboog rond een ovaal bekken. Het bestaat verder uit vijf beeldengroepen die elk voorzien zijn van tweetalige opschriften..