Processie naar Spijtigen duivel

Theodore Isenbeck heeft ons met dit schilderij een momentopname van het leven in Ukkel in 1928 nagelaten. De religieuzen, gekleed voor de processie met het fijn geborduurde baldakijn, passeren het café Au Vieux Spijtigen Duivel, tussen de Alsembergsesteenweg en de Joseph Bensstraat. Alle inwoners van de wijk blijven staan om het gebeuren gade te slaan, er zijn kinderen en iemand zit op de knieën. De omliggende gebouwen zijn versierd met reclameaffiches uit die tijd en openbare aankondigingen. Het kleurenpalet is levendig, met tinten rood, geel, blauw en roze die de essentie van een feestdag weergeven. De stijl van het schilderij combineert realistische elementen met een vleugje naïviteit. Het doek komt in oktober 1928 in de collectie van de gemeente Ukkel, nadat het in het kasteel van Wolvendael werd voorgesteld in het kader van een tentoonstelling gewijd aan de bezienswaardigheden van Ukkel. De kunstenaar wordt datzelfde jaar geregistreerd als lid van het Uccle Centre d'Art. De krant La Légia uit 1941 kondigt een kunsttentoonstelling aan in Luik (Ars-Europae, Hôtel Central, place de la République Française) waaraan Isenbeck deelneemt, en vermeldt dat hij van Russische nationaliteit is.

De oorsprong van café Au Vieux Spijtigen Duivel gaat zeker terug tot de 18e eeuw. Het was een herberg langs de weg die de Oostenrijkse regering in 1712 naar Alsemberg had laten aanleggen. De bouw ervan dateert van de jaren 1726-1741. In de 19e eeuw stopte de omnibus die Brussel met Ukkel Kalevoet verbond op deze plek, waar nog steeds de houtkachel en de oude gewelfde kelders bewaard zijn gebleven. Er doen verschillende legendes de ronde over de oorsprong van de naam die op het beroemde houten uithangbord staat, en over het bezoek van schrijvers als Hugo en Baudelaire. Op het oude uithangbord staat een grijnzende duivel afgebeeld die met een slang staat te zwaaien, de “Spijtigen Duivel".  Het werd gerestaureerd door kunstenaar Jean Grimau en in 1973 teruggeplaatst. Dit café staat sinds 2010 op de lijst van beschermde monumenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Auteur : Vereniging voor het Kunstpatrimonium, I. Mastromarino, 2024